Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Solidarność”wświadomościspołeczeństwapolskiego1980–2013
35
skiegosystemupolitycznegoopartegonasystemieprzetargówmiędzynSolidar-
nością”awładzamipaństwowymi21.
Okresrozpoczętywprowadzeniemstanuwojennegopokazał,żepopar-
ciespołecznedlanSolidarności”byłonajprawdopodobniejmniejsze(przede
wszystkimwzakresiejegonatężenia),niżwynikałotozbadań.Znaczniesłab-
szyniżmożnasiębyłospodziewaćbyłzasięgprotestówspołecznychprzeciwko
wprowadzeniustanuwojennego(całaoperacjazostałazrealizowanazpomocą
ok.70tys.żołnierzyiliczącychok.30tys.siłmilicyjnych),imożnapowie-
dzieć,używającsłówAdamaMichnika,żenSolidarność”okazałasięnkolosem
naglinianychnogach”
.Sporaczęśćspołeczeństwabyłazmęczonawcześniejszą
sytuacją(możnaprzytoczyćsłowaMirosławyMarodytwierdzącej,żeukształ-
towałsięnsenszbiorowy”podporządkowaniasięwładzy,któregopodstawąbył
ładiporządekspołeczny)-oilewkolejnychbadaniachzostatnichmiesięcy
1981rokuodczuwającyspokójstanowili6-8%,aodczuwającynapięcieponad
90%badanych,otylewbadaniachprzeprowadzonychwczerwcu1982roku
36%respondentówstwierdziło,żeodczuwaspokój,a55%-żedominującym
odczuciemjestnapięcie.
Odpoczątkutegookresu,wzasadziedochwiliobecnej,ukształtowałysię
proporcjewoceniedecyzjiowprowadzeniustanuwojennego-opinię,żebyła
usprawiedliwiona,wyrażałoponad60%wkolejnychbadaniachzpierwszejpoło-
wy1982roku(przeciwną-20-25%)22.W1984rokudecyzjętęjakouzasadnioną
oceniało55,7%(w1991roku-53%),ajakonieuzasadnioną-26,7%(w1991
-35%)23.W2010rokuproporcjezostałyzachowane-choćzmniejszyłasiękate-
goriauznającychtędecyzjęzausprawiedliwioną(do41%),niezmieniłasięliczba
mającychprzeciwnezdanie(35%).Podobniew2011roku-decyzjęzasłuszną
uznało44%,zaniesłuszną-34%.Ciekawesąpoglądynatematprzesłanekwpro-
wadzeniastanuwojennego:uniknięciewojnydomowej(35%),uniknięcieobcej
interwencji(34%),utrzymaniewładzyprzezPZPR(33%),powstrzymaniestraj-
ków(31%),zlikwidowanienSolidarności”(31%),uspokojeniesytuacji,wprowa-
dzenieporządku(29%)24.Możnazatempowiedzieć,żewopiniispołecznejsą
reprezentowanestanowiskaobydwustronsporuoprzyczynystanuwojennego,
zlekkąprzewagąstanowiskawładz(mimoprzewagidrugiejstronywsferzepro-
pagandowej).
CozaśdotyczystosunkudosamejnSolidarności”-wbadaniachzwrześnia
1982rokuzaprzywróceniemdziałalnościwszystkichzwiązkówzawodowych
sprzedstanuwojennego(comożnautożsamiaćprzedewszystkimzopowiedze-
21J.Kurczewski,„Solidarność”,państwoiprawo,[w:]J.Kurczewski,Konfikti„Solidar-
ność”,IWZZ,Warszawa1981.
22Stosunekdostanuwojennegoimajowychzajśćulicznych,komunikatOBOPiSP
nr9/237,lipiec1982,www.tns-global.pl(28.12.2013).
23F.Ryszka(red.),Kulturapolitycznaspołeczeństwapolskiego(1983-1985),cz.I,Warszawa
1987,s.236;Opinieostaniewojennym,OBOPgrudzień1991,www.tns-global.pl(28.12.2013).
24Trzydziestarocznicawprowadzeniastanuwojennego,raportzbadańCBOS,BS/154/2011,
www.cbos.com.pl(28.12.2013).
