Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Solidarność”wświadomościspołeczeństwapolskiego1980–2013
37
nynaprzykład:działalnośćnSolidarności”przyniosłatrwałeikorzystnezmiany
wnaszymżyciuspołecznym(59,3%),nSolidarność”byławyrazemdążenianżeby
PolskabyłaPolską”(60,1%),zdrugiejnaprzykład:wszystkomogłobysiępo-
toczyćinaczej,alenSolidarność”opanowaliradykalniekstremiści(53,9%)oraz
nSolidarność”wpodziemiuniereprezentujejużtego,czymbyładlaludzitamta
legalnanSolidarność”
.Jednymznajsilniejakceptowanychbyłostwierdzenie,że
narodzinynSolidarności”rozbudziływspołeczeństwiewielkienadzieje,które
niezostałyspełnione(73,8%)28.Upraszczając,dominowałyzatem:pozytywna
ocenaprzeszłości,poczuciezawodu,żetosięskończyło,wskazaniewinnychoraz
niewiarawistniejącąorganizację.
Winnychbadaniachztegosamegookresu(1984roku)napytanieoocenę
działańnSolidarności”uzyskanonastępująceodpowiedzi:przyniosławięcejdo-
bregoniżzłego-24%,więcejzłegoniżdobrego-12%,tylesamodobrego,co
izłego-33%,trudnopowiedzieć-31%;konkretneuwagipozytywnenatemat
związkuzgłosiło74%,krytyczne-65%,azdecydowanawiększośćjednocześnie
dostrzegaładobreizłestronydziałalności29.
Interesującebyłypowtarzanewielokrotniewlatach1984-1989badaniaCBOS
dotyczącenajważniejszychdlaPolskiiPolakówproblemów(zużyciempytańot-
wartych),zasadniczopotwierdzającedominująceprzekonaniazlat1980-1981.
Wtymzakresiezdecydowanieprzeważałykwestiegospodarczeimaterialne.Od
stycznia1984doczerwca1988rokunapierwszymmiejsculokowałosięprze-
zwyciężanieiwyjściezkryzysuorazstabilizacjagospodarcza,wdrugiejpołowie
1988inapoczątku1989rokunapierwszymmiejscuzaczętowymieniaćspokój
wkraju,stabilizacjępolitycznąiporozumienienarodowe(wcześniejnamiej-
scachoddrugiegodosiódmego),aponadtowysokolokowałysięsprawyzaopa-
trzenia,warunkówżycia,inflacji,zarobkówitympodobne.Demokratyzacjana-
tomiastżyciaspołeczno-politycznegoipluralizmpolitycznydokońca1988roku
zajmowałymiejscaoddziesiątegowdół,aw1989roku-szóste30.
W1988rokupytanoozaufanieniedopodziemnej,leczdozdelegalizowa-
nejnSolidarności”
,itrudnopowiedzieć,jakimiałotowpływnawyniki,alede-
klarującychzaufaniebyłojużwięcej(25%),abrakzaufaniamniej(43,3%);dla
porównania-nowymzwiązkomskupionymwOPZZufało34,1%,nieufało
34,2%31.Odstrajkówsierpniowo-wrześniowych,wktórychwzakładachpojawili
sięprzedstawicielekierownictwanSolidarności”
,orazoddebatyLechaWałęsy
zAlfredemMiodowiczem(którąwopiniizdecydowanejwiększościwygrałten
pierwszy)sytuacjazaczęłasięnatomiaststopniowozmieniać,awmajuiczerwcu
1989roku(czylipozawarciuporozumieńOkrągłegoStołuorazpowyborach)
28Ibidem,s.278-279.
29Opiniespołeczneoporozumieniachsierpniowychwczwartąrocznicęichpodpisania,ko-
munikatOBOPnr016/84,www.tns-global.pl(28.12.2013).
30S.Kwiatkowski,NotatnikzCBOS-u.Rysunkisocjologiczneztamtychlat,Tyczyn2004,
s.793-794.
31W
.Adamskiiin.,Polacy)88.Dynamikakonfiktuaszansereform,Warszawa1989,
s.232-233.
