Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8|Wstęp
międzyodpowiedzialnościąprawnąaodpowiedzialnościąmoralną2.Równie
trudnooopracowaniezmierzającedointegracjiwtymzakresienaukprawnych
zinnyminaukamispołecznymiczyszerokorozumianąhumanistyką.
Pojęcieodpowiedzialnościwydajesięodgrywaćrolępojęciaogólnego,od-
powiedniegodocharakterystykigłównychinstytucjiprawa.Skoroodpowiedzial-
nośćdajesięzastosowaćdowyjaśnienianiemalkażdejinstytucjiprawawnie-
malkażdejgałęziprawa,tojestwysoceprawdopodobne,żemamydoczynienia
zterminemmającymróżnorakieodniesieniaznaczeniowe.Niebezprzyczyny
zatemzagadnienieodpowiedzialnościjestźródłemniejasnościisporówzarówno
wobrębieszczegółowychnaukoprawieobowiązującym,jakiwfilozofiiczy
teoriiprawa.Filozofowieprawaifilozofowiepersewnajlepszymrazietraktowa-
liodpowiedzialnośćprawnąjakoprzyrodniąsiostręprawdziwejodpowiedzial-
ności,zregułyjednakwyłączaliodpowiedzialnośćprawnązrodziny,mówiąc
oswoistymużyciutegosłowaprzezprawników.
Sięgającdotekstówprawnikówifilozofówprawa,łatwoprzekonaćsię,
żeodpowiedzialnośćjestjednązpodstawowychkategoriiprawnych.Wynika
tochociażbystąd,żedonajczęstszychsformułowańprzepisówprawnychnale-
żąmiędzyinnymitakie,któregłoszą,że:ktośponosizacośodpowiedzialność;
jestodpowiedzialny;odpowiadazacoś.Jedneprzepisyprawnegłoszą,żecośsię
zkimśwzwiązkuztąodpowiedzialnościądzieje,innenatomiast,iżktośprzy-
należydojakiejśklasyzewzględunapewnenormy-wzwiązkuzodpowiedzial-
nością3.
Pojawiasiępytanie,skądinądformułowaneprzezdoktrynęprawniczą,jakie
jestznaczenietychzwrotów,wktórychpojawiasięsłowo„odpowiedzialność”.
Uwagęzwracaprzytymto,żetermin„odpowiedzialność”wpolskimjęzyku
prawnymiprawniczympojawiłsięstosunkowoniedawno,Choć,naturalnie,
osadzonyjestwszerokimorazbogatymkontekściefilozoficznymispołecznym.
Wydajesię,żedopierowrazznastaniemKsięstwaWarszawskiegoizpierwszy-
mitłumaczeniaminowożytnychfrancuskichkodeksówtermin„odpowiedzial-
ność”pojawiłsięwpolskiej-krajowej-nauceprawa,coskądinądpotwierdzają
2DotakichnależyartykułB.Wojciechowskiego,Rozstrzyganietzw.trudnychprzypadkówpo-
przezodwołaniesiędoodpowiedzialnościmoralnej(„StudiaPrawno-Ekonomiczne”2004,
t.LXX,s.9in.).
3Zob.J.Woleński,Naturalizmwteoriiprawa,w:A.Choduń,S.Czepita(red.),Wposzukiwaniu
dobrawspólnego.KsięgajubileuszowaProfesoraMaciejaZielińskiego,Szczecin2010,s.902;
M.Zieliński,Wykładniaprawa.Zasady,reguły,wskazówki,Warszawa2010,s.103.
