Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
11
tarzami,wywieranymwpływem,publicznymzgiełkiem-zbliżajużfilozofię
dialogudotzw.głównegonurtumyśliakademickiej.
Czyżjednaktowłaśnie,paradoksalnie,niepowinnoniepokoić?Czyżfala
szerokaniebywazwyklezarazempłytka?
Czyżbynowaperspektywamyślenia,otwartarównolegleprzezontologię
fundamentalnąHeideggeraiprzezprzełomdialogiczny,zaczęłaulegaćpetryfi-
kacji,oswojeniu:omawianiui(wsensieHeideggerowskim)przegadaniu,czyż-
byzostałajużumieszczonawowejnprzeciętnejzrozumiałości”,znamiennejdla
HeideggerowskiegoSię,zanimzdążyłanadobreprzeoraćnaszemyślenie?
Problematykawolnościiodpowiedzialnościwżadnymwypadkuniestano-
wi,nawetwdobietakwielkichfilozoficznychzdobyczy,anitymbardziejze
względunazdobyczytychupowszechnienie,zamkniętegorozdziałuwdziejach
myśli.Niestanowinawetwystarczającorozpoznanego,nzabezpieczonego”pola
badańantropologiifilozoficznejietyki.Przeciwnie,wydajesię,żejednostronne
-aztakimnajczęściejmamydoczynienia-traktowanietejproblematyki:czy
topoprzezmyślenietylkopodługwolności(np.wegzystencjalizmieSartre’a),
czypoprzezdalekoposuniętądeprecjacjęperspektywywolnościwimięodpo-
wiedzialności(jakczynitoLévinas),prowadzidofatalnychkonsekwencji,jeśli
chodziozachowanieprzezmyślenieintegralnościspecyficznieludzkiegospo-
sobubycia.
Sednosporuwykraczatupozadomenęprzypisywanązwykleetyce;lubra-
czej:całyspórdowodzifikcyjnegocharakterupodziałufilozofiinaarbitralnie
określonedomeny.Sednosporutopytanietyleżetyczne,ileżontologiczne,czy
-jakstwierdzatrafnaintuicjaLévinasa-metafizyczne:cojestistotączłowieka-
wolnośćczyodpowiedzialność?Pytamybowiemoodpowiedzialność,apytanie
tozawierajużwsobiepytanieowolność.Niniejszarozprawaniemastanowić
akcesudoktórejkolwiekzestronsporu;jakkolwiekwpewnymstopniuwspór
tensięwpisuje,swojegodalekosiężnegoceluupatrujejednakwwypracowaniu
perspektywy,pozwalającejnautrzymanieradykalnegozapytywaniaoodpo-
wiedzialnośćwjednościzabsolutniepodstawowąintuicjąwolnościczłowieka.
Jestemprzekonany,żezadanietoniepoleganałączeniuogniazwodą:raczej
wskrzyżowaniudwóchzapewneodmiennych,aprzecieżjednakzogniskowa-
nychnajednymcelu,perspektywmyśleniaupatrywałbymwłaśnieszansyna
uchwyceniewolnegoiodpowiedzialnegobytuludzkiegowjegointegralności.
Celemtegoesejujestzatemudzielenieodpowiedzinapytanie,czytedwie
perspektywy-myśleniewolnościimyślenieodpowiedzialności-zbiegająsię
ostateczniewjednympunkcie.Rozdziałpierwszyrozprawybędzieobejmo-
waćekspozycjęproblematykiwolnościiodpowiedzialnościorazzaryshisto-
rycznychikulturowychuwarunkowańobutychpojęć.Rozdziałydrugi,trzeci
iczwartybędąpoświęconeobszernejprezentacjimyśliHeideggera,zwłaszcza
wodniesieniudotematykiangażującejmyśleniedialogiczne.Rozdziałpiątybę-
dziepróbązrelacjonowaniaodpowiedzizestronyLévinasa.
