Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Odstraszaniewpolitycemiędzynarodowej:teoriaipraktyka
53
Kantamożliwebyłobyzatemzbudowanietakiegosystemunp.między
demokracjamizachodnimi,alejużniemiędzynimiaautokratyczny-
mireżimami,np.RosjąiChinami.Mimotonienależywykluczać,że
państwaoróżnychsystemachmogąmiećwspólneinteresy,którebędą
zmniejszałyprawdopodobieństwokonfliktumiędzynimi.Dlategopa-
radygmatliberalnymożeułatwiaćanalizę,wjakimstopniuzachod-
niedemokracjepróbująstabilizowaćsystemmiędzynarodowyprzez
równowagęsiłiodstraszanie,awjakimprzezwspółpracęiinstytucje.
WsposóbbezpośredniodnosisiętodosytuacjiwEuropiepoza-
kończeniuzimnejwojny,kiedyNATOzaczęłozmniejszaćznaczenie
odstraszaniawswojejpolitycenarzeczbudowaniasystemukolektyw-
negobezpieczeństwa,m.in.woparciuowspółpracęzRosją.
Odłamliberalizmu,tzw.liberalnyinstytucjonalizm,możebyćuży-
tecznąteoriądowyjaśnieniaroliorganizacjimiędzynarodowych,
sojuszy,reżimówkontrolizbrojeńwpolityceodstraszaniaijejuzu-
pełnianialubwręczzastępowaniawspółpracą128.Zwolennicytejteorii
twierdzą,żeinstytucjetworząwartośćdodanąwstosunkudosumy
potencjałówichczłonków.Zwiększająprzejrzystośćdziałań,zaufanie
iszansęnawykształceniesięwspólnotyinteresówmiędzypaństwa-
mi.Wsytuacjipojawieniasiędylematuwięźniapaństwadziałające
wramachinstytucjimająmniejszyintereswoszukiwaniuimaksy-
malizowaniukorzyścikoszteminnych.Instytucjeoferująteżdodatko-
wekanałykomunikacji,któreułatwiająosiąganiekompromisowych
rozwiązań.Dziękiwspółpracywramachinstytucjipaństwamają
możliwośćskoordynowaniadziałańwceluzmaksymalizowaniawza-
jemnychkorzyści.Mogąteżwykorzystaćinstytucjedowywierania
większejpresjinapaństwo,którestanowizagrożeniedlabezpieczeń-
stwainnych.Rezygnacjazczęściautonomiiwramachinstytucjijest
kosztemwliczonymwzyskwynikającym.in.zmożliwościwykorzy-
staniapotencjałuorganizacjidoobronyinteresówpaństwawchwili
zagrożenia.Ponieważinstytucjedająmożliwośćangażowaniasięwe
wspólnedziałaniaprzyzmniejszonychkosztach,zapewniajązwłasz-
czapaństwomśrednimimałymwiększąmożliwośćwpływaniana
sytuacjęmiędzynarodowąiobronyichinteresów129.
128
Głównywkładwrozwójinstytucjonalizmuwnieślim.in.RobertKeohane,Lisa
Martin,JosephS.Nye,JohnDufeld,StephenKrasner,RobertMacCalla,Celeste
Wallander.Zob.np.R.O.Keohane,L.Martin,TePromiseofInstitutionalTeory,
nInternationalSecurity”1995,nr1,39-51;R.O.Keohane,J.S.Nye,Powerand
InterdependenceRevisited,nInternationalOrganisation”1987,nr4,s.725-753.
129
H.Hafendorn,C.Wallander,R.Keohane(red.),ImperfectUnions.Security
InstitutionsoverTimeandSpace,OxfordUniversityPress,Oxford1999,s.3-10.
