Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
szeregreform,byłaideąfix9.Brakodpowiednichśrodkówbudżetowychskutkował
tym,iżPoniatowskiniemógłprzystąpićdotrwałychreformpaństwa.Reformybez
znaczącychśrodkówfinansowych,zingerującąwwewnętrznesprawyRzeczpo-
spolitejRosjąizopozycjąmagnackąniemogłyzakończyćsięsukcesem.Inicjatywy
przemysłoweigospodarczekrólabądźmagnatówniemogłytegozmienić10.
JednakostatniwładcaRzeczpospolitejszlacheckiejuczyniłwieledlaroz-
budzeniaduchanarodowegowodziedziczonympoczasachsaskichpaństwie
polskim.WłaśnietozaprocentowałowokresieInsurekcjiKościuszkowskiej,
upadkuRzeczpospolitejiczasachKsięstwaWarszawskiego.Oświeconegrono
polskiegospołeczeństwadążyłodowojnyzRosjąubokuNapoleona,widząc
wtymdziejowąszansęnaodbudowępaństwowościpolskiej.Dlategoteżwojna
roku1812wzbudzałatakieemocjezarównowśródwspółczesnych,jakinastęp-
nychpokoleńPolaków.
Losywojnyitragicznegowskutkachodwrotuznalazłysięnakartachlicz-
nychpamiętnikówstronynapoleońskiej.Żołnierze,oficerowiezEuropynapo-
leońskiej,wodróżnieniuodstronyrosyjskiej,posiadaliumiejętnośćpisania.
Swojeprzeżyciaprzelewaliwięcnapapier.Stądteżbadaczewojnyroku1812
dysponowalitakąbaząpamiętnikarską.
Whistoriografiipolskiejwzrostzainteresowaniaokresemnapoleońskimna-
stąpiłporoku1900.WiązałosiętozwystąpieniemSzymonaAskenazego,który
podczasobradIIIZjazduHistorykówPolskichzaproponowałrozwójbadańhi-
storycznychnadtymokresem.Wcentrumzainteresowaniapolskichbadaczy
znalazłasiękampaniaroku1812,aszczególnierealizacjajejnajtragiczniejszego
etapu-odwrotuWielkiejArmii.Związanetobyłowłaśniezesmutnymfinałem
wojnyNapoleonazRosją,którypogrzebałwówczasnadziejePolakównaodbu-
dowępaństwapolskiego.
Wartoprzypomniećidobitniewyartykułować,żedoroku1939wbada-
niachnadwojnąroku1812historycypolscyczerpalizdorobkuhistoriografii
zachodnioeuropejskiejirosyjskiejorazwykorzystywalirelacjepamiętnikarskie
stronynapoleońskiej.Rosjanieniepisaliwspomnieńzewzględunapowszechny
analfabetyzm.Stądtakważnedlaobrazuwojnyidziałaństronyrosyjskiejsą
9J.Fabre,Stanislaw-AugustePoniatowskietl)EuropedesLumières,Paris1984,
s.458-460;R.Kowalczyk,PolitykagospodarczainansowaKsięstwaWarszaw-
skiego1807-1812,Łódź2010,s.38.
10R.Kowalczyk,Politykagospodarcza…,s.39,112-113.
15
