Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odsiebie:„ZpoleceniaPanaDyrektoraproszęciebie,bądźtakdobry
iodtejporyunikajkontaktówzemnąwmoimmieszkaniu,naulicy
czyteżgdziekolwiekindziej.Dobrzepojętyinteresnasobuwymaga
–jakwielokrotniepodkreśliłtorównieżPanDyrektor–żebyśmysię
niespotykali”58.TakwięcsiódmąklasęMáraiukończyłwEperjesu;
takżetutajciągnęłogodoswobodniejszegożyciauczniowskiego
itylkoszczęśliwymtrafemniedołączyłdogronakolegów,których
wyrzuconobądźktórymkazanoodejśćzeszkoły,atozpowodu
rozegranejwcukiernipartiikart.Ödönowipisałoswoichpróbach
literackichiokłopotachfinansowych:„Janiepiszę.Niekiedy–za
pieniądze–reportażczyfelieton,towszystko”59.Zpowodu
obowiązkusłużbywojskowejwskutekwojnyłącznietylkoośmiu
uczniówzdawałowszkolematurę.Máraiuniknąłwcieleniadoarmii,
nieuczęszczałnawetnawojskoweszkolenieprzygotowawcze.
Zgodniezwynikiemprzeprowadzonegowdniach16–19maja1917
rokumaturalnego„badaniaustnego”młodypisarzzakończyłedukację
szkolnązoceną„skromną”(czylidostateczną)60.Wlipcutego
samegorokutrafiłdoBudapesztu,gdziejesieniąrozpocząłstudia
nawydzialeprawaPázmányPéterEgyetem[UniwersytetuPétera
Pázmánya],alepopewnymczasieprzeniósłsięnawydziałnauk
humanistycznych61.
14stycznia1918rokuwKassywziąłudziałwpoborzedowojska.
Czterydniwcześniejnapisałdoswojegoprzyjaciela:„[…]niemam
nikogoijestemsam.Nigdynieodczuwałemtakmocnowłasnej
bezdomności,jakwtychtygodniach.[…]Dziwne,częśćmojegożycia
tojużwspomnienie”62.Zgodniezzaświadczeniemwydanym
wtrakciepoboruuznanogozaniezdolnegodosłużbywojskowej,być
możezpowodupłucwymagającychleczenia.WBudapeszcie
wtrakcielatuniwersyteckichzostałwspółpracownikiemgazety
codziennej„Magyarország”[Węgry],tunawiązałkontaktyzGyulą
Krúdym.OdniegozaczęłosiędlaMáraiegoprzeciwstawianie
nasyconejwartościamiprzeszłości–cywilizacjimasowej
wewspółczesnejepoce,cootworzyłopóźniejpoledlajednego
zpodstawowychwątkówwjegotwórczości:pamięci.Jakostudent
prowadziłżyciebohemy:trwoniłpieniądze,czasspędzałwknajpach
ikabaretach.Zpewnościąsiebiezanotowałwliścienapisanym
doÖdöna(z1sierpnia1918roku),żeuratowałprzedwięzieniem
pewnegoszantażystę,czegojużpożałował,wałęsasiępoBudzie
itylkotwórczośćtrzymagoprzyżyciu63.
