Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
AktywnośćfzycznawPolsce
Wprowadzenie
Aktywnośćfzyczna(AF)jestniezbędnadlazdrowiafzycznegoipsychiczne-
goczłowieka.JakpodkreślasięwgłównychdokumentachzdrowotnychWHO,
AFpozytywniewpływanazdrowiewszystkichpokoleń-odmałychdziecipo
osobystarsze[1,2].AFnietylkozmniejszazachorowanianachorobyniezakaźne
(noncommunicablediseases,NCD)takiejakotyłość,cukrzyca,chorobyukładu
krążenia(cardiovasculardiseases,CVD)inowotwory,lecztakżewzmacniazdrowie
psychiczne,redukujestresipoprawiarelacjespołeczne,zkoleijejbrakskracaprze-
widywanądługośćżycia[3].WłaściwypoziomAFmożerównieżznaczniepoprawić
efektyleczeniairehabilitacjiNCD.
Odlat60.ub.wiekuuzyskaliśmywieledowodównaukowychnato,żeniedo-
statecznaAF
,palenietytoniu,niezdrowadietaialkoholdeterminujązachorowania
izgonyzpowoduNCD.EksperciWHOdobrzezobrazowalitowopublikowanej
w2004r.tabeli(zob.tab.1.1),wktórejwskazali,żewiększośćchoróbniezakaźnych,
awszczególnościCVDichorobynowotworowe,matesameczynnikiryzyka.Dane
teimplikująpotrzebęwspólnychdziałańprewencyjnych.Rozwiniętewostatnich
dwóchdekadachmodelowaniegłównychczynnikówryzykazużyciemzarówno
medycynyopartejnafaktach(EBM-evidencebasedmedicine),jakiwynikówwiel-
kichpróbklinicznychimetaanalizwskazujenabardzodużypotencjałproflaktyki.
WedługekspertówWHOoptymalnaprewencjamożezapobiecaż80%zachoro-
wańnaCVDi40%-nanowotwory.
Tabela1.1.Główneczynnikiryzykachoróbniezakaźnych-WHO2004r.
Wyszczególnienie
Chorobyniezakaźne
Chorobysreca
iudarmózgu
Cukrzyca
Nowotwory
Chorobypłuc
Czynnikiryzyka
Papierosy
/
/
/
/
Niezdrowa
dieta
/
/
/
Brak
aktywności
fizycznej
/
/
/
Alkohol
/
/
/
DobrymprzykłademnapotencjałzdrowotnyAFmożebyćporównaniejej
efektówzfarmakoterapiąnadciśnieniatętniczego(NT).WUSAistotnąpoprawę
kontroliNTosiągniętojużwlatach70.ub.wieku-awięc20latwcześniejniżwPol-
sce.DużapoprawawwykrywaniuikontroliNTspowodowałatamspadekliczby
zawałówiudarówmózguprawieopołowę.Wwielkichpróbachklinicznychwyka-
zano,żejużredukcjao3mmHgistotniezmniejszaczęstośćudarówmózgu,choro-
bywieńcowejiogólnejśmiertelności.Wiadomo,żeaerobowytreningdynamiczny
