Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EntomologStefanMielewczykzwróciłuwagęnaróżniceetymologicznewróżnych
językacheuropejskichlPolskanważka”jestkalkązłacinylLibellulatozdrobnienieod
libra—waga,zatemwsensiedosłownymtobardzomaławagalOznaczaonarównież
wagęwodną—poziomnicęlKiedypodkoniecXVIIIwlukutoterminnważka”
,uczyniono
toteżprzezwzglądnapodobieństwodomaleńkiejwagilOkreśleniatemająikoniczny
charakter,wiążąsięzesposobemporuszaniasięważek,którewzatrzymanymlocie
balansują,wykonującpodobnyruchjakwskazówkiwwagachmechanicznychlub
pęcherzykipowietrzawlibelkachpoziomnic2lWjęzykuniemieckimważkęoznaczasię
słowemWasserjungefer(dosłlpannawodna)3;termintenoznaczałpierwotnienimfę
wodnąlWniektórychkulturachważkajestsymbolemzmienności,cowiążesięzjej
szybkim,swobodnym,nmeandrycznym”sposobemporuszaniasięlPonadtospotykasię
jąnietylkowpowietrzu,aletakżenawodzieinalądzielWielośćłatwouchwytnych
cechtychowadówsprawia,żesumametafor,wziętychzróżnychkultur,tworzy
bogatąsymbolikęlLotważkiijejzdolnośćdoporuszaniasięwewszystkichsześciu
kierunkachwywoływałaskojarzeniazpanowaniemnadprzestrzenią,umiejętnościami
idoświadczeniem,któreprzychodzązwiekiemidojrzałościąlWażkabowiemtecechy
morfologiczno-motoryczne,dlaktórychjestpodziwiana,uzyskujewostatnimetapie
życialWinternetowymsłownikusymbolimożnaprzeczytać,żeważkaporuszasię
nzelegancjąigracją,którąmożnaporównaćzdojrzałąbaletnicą”4lZachwycanosię
urodąważek,podziwianozwinnośćruchów,ajednocześniezauważano,żesąonebardzo
sprawnymiiżarłocznymidrapieżnikami,cowzbudzałoniepokójlWedługautorów
EncyclopediaBritannicaowadytebyłyokreślanenstrzałamidiabła”5lWieluartystów
przełomuXIXiXXwlinspirowałosięmotywemfemmefatalelLotnaważkaopłynnych
kształtachimieniącychsiębarwachmożebyćtraktowanajakometafora,zmiennej,
nniebezpiecznejkobiecejnatury”
lNiemniejwsztuceprzełomuXIXiXXwlświadomie
posługiwanosięwieloznacznościamilMauriceDenis—jedenzczołowychsymbolistów
tegookresu,którywywarłznaczącywpływnakształtsecesji—wswoimmanifeście
z1890rlgłosił,że:n[ł]obraz,zanimstaniesiękoniembojowymlubjakąkolwiek
innąanegdotą,jestprzedewszystkimpowierzchniąpłaskąpokrytąkoloramiwpewnym
określonymporządku”6lWprawdzieDenisniezrezygnowałzfiguratywności,alewyraźnie
wskazywał,podobniejakinniówcześniartyściikrytycysztuki,żenarracyjnośćniejest
celemsztukilNiewykluczatojednakmożliwościodczytywaniadodatkowychsensówl
ObrazMehofferawkontekstachmitologiczno-literackichopalizujemożliwościami
metaforycznychodniesieńlJednakżenienarzucaalegorycznegoodczytanialJakna
prawdziwysymbolizmprzystało,sensobrazujestniejasny—wieloznacznylStądteż
możebyćodczytanyjakowyrazdyskursywnychograniczeńlJużsamtytułobrazu—
Dziwnyogród—możeprowokowaćdoskojarzeńnametapoziomielPrzykładowoza
pośrednictwemPlatonaprzyjmowano,żefilozofięzapoczątkowałonzdziwienie”
lSztuka,
wtymrównieżogrodnicza,dlahermeneutyjestzeswejnaturydziwnalInterpretacje
ostatecznieniemogąprzełamaćoporuikonicznychmetaforlNiepokójwywołany
nieuchwytnościąsensuprowokujenasdozawieszeniasądówipoddaniasiękontemplacjil
9
Wprowadzenie
2
PorlSlMielewczyk:Pochodzeniewyrazówważka,Libellula,OdonatalnOdonatrix”1(2),lipiec2005,
sl25l
3
Wasser–woda;Jungfer–panna,dziewica;wliczbiemnogiej–Jungefern.
4
Symbolism/MeaningofaDragonflylhttp://scalarluscledu/works/chid490animalmourning/
external?link=http%3A%2F%2Fwwwldragonfly-sitelcom%2Fmeaning-symbolizel
html&prev=http%3A%2F%2Fscalarluscledu%2Fworks%2Fchid490animalmourning%2Fdragonfly-and-butterfly
[dostęp:26l02l2017]l
5
Porlhasło:Dragonflyw:elektronicznejwersjiEncyclopediaBritannica:https://wwwlbritannicalcom/
animal/dragonfly[dostęp:15l02l2017]l
6
MlRzepińska:HistoriakolorulTl2lWarszawa1989,sl531l
