Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
DariuszRymar
poetów—wszczególnościWergiliuszaiOwidiusza—oddziałająmocnonawyobraźnię
wczasachnowożytnych,wchodzącwdialogzsymbolikąchrześcijańskąl
Wmyślzałożeńhermeneutykiukształtowanijesteśmyprzezzastanekodykulturowe,
ichodsłonięciepozwalanietylkoosiągnąćlepszesamopoznanie,aleistwarzaszansena
dojrzalszenprojektowaniesiebie”
lZdaniemMartinaHeideggera,właściwysposóbbycia
możedokonywaćsięzapośrednictwemdwóchsfer—namysłufilozoficznegoidogłębnie
doświadczanejtwórczościartystycznejlObydwietedziedzinysąbowiemodkrywaniem
tego,coskryte(aletheia),azarazemistotnedlanaszegorozumieniarzeczywistościl
Namysłnadprzeszłościąotwierajednocześnienasząjaźńnato,coprzyszłelPamięć
oogrodachczasuminionegonużyźniać”możenaszewewnętrznenuprawy”—wyobraźni
imyślil
Motywogrodujużwnajstarszychpisemnychźródłachłączysferęnaturyzeświatem
wyobrażeńlArchaicznemitywyrażajątęsknotęzautraconymrajem,WiekiemZłotym,
wktórymczłowiekstanowijednośćzprzyrodąlOgródjużodzaraniadziejówbył
obszaremwyizolowanymodbrutalnejcodziennościlWstarożytnymEgipcieczySumerze
byłonimplicitetraktowanyjakoprzestrzeńwyidealizowanejnatury,wktórejmożna
odzyskiwaćpoczuciewewnętrznegoładul
ZarównowMezopotamii,jakiEgipcieogrodypełniłyfunkcjerelaksacyjno-
-estetyczne,kultoweorazużytkowelOgrodybyłybowiemważnymmiejscem
uzupełniającymprodukcjęrolną,dostarczałyowoców,warzywczyprzyprawlByłyone
równieżwyrazempamięciogenezieożywionegoświata,miejscemosobliwości,gdzie
gromadzonoegzotycznegatunkiroślinizwierząt,miejscemrytuałówreligijnych,które
wybiegaływodległąoddoczesnegoświata,wyobrażonąprzyszłość—życiapośmiercil
Wtychnajstarszychtradycjachogródłączyłzesobąwymiarrealnyzesferąfantazji,
atakżeczasminionyiprzyszłylWtradycjistarotestamentowejEdenstanowiwyraz
tęsknotyzapierwotnąjednościąświataprzyrodniczego,doktórejczłowieknależał,
dopókinieuzyskałsamoświadomościlKsięgaRodzajułączymotywsamowiedzy
zrozpoznaniemseksualnościorazdoświadczeniemprzemijanialPoszerzającasięwiedza
oświecieijegozagrożeniach—zjednejstrony—wzmagawysiłekprzeciwstawiania
sięniebezpieczeństwom,azdrugiejstronyrodzifrustracje,wynikającezeświadomości,
żeludzkimozółostatecznieokażesięnieskutecznylWodczytaniualegorycznym
mitngrzechupierworodnego”oznaczaprzejścieodbezwiednegozanurzeniawsferę
przyrody,dowyizolowanegoodniej,sztuczniewykreowanegoświataczłowiekal
Wsensiemetaforycznympierwszeośrodkicywilizacjimożnatraktowaćjakoogrody
pośróddojmującychsiłnaturylMezopotamskimitodyluwialnejpotędzewyraża
przekonanieokruchościbariertworzonychprzezczłowiekalJednocześniepraktyka
irygacyjna,umożliwiającarozszerzeniepowierzchniupraw,umacniałaprzekonanie
omożliwościpanowaniaczłowiekanadświatemnaturylJednakżewbiblijnejKsiędze
Rodzajurajskiogródtoopisprzestrzeniróżnejoduprawocharakterzepragmatycznyml
Archetyptenantycypujepóźniejszeujęcieogrodujakomiejsca,wktórymczłowiek
możeodpocząćodcywilizacyjnejpresji,oddającsiębliskiemu,azarazembezpiecznemu
obcowaniuznaturąl
Symbolikaogroduukazujeswoistądialektycznośćpomiędzyaktywnościączłowieka
ajegowpisaniemwprzestrzeńsamejnaturylUjęcietoskomplikujesięwczasachantyku
grecko-rzymskiego,wktórymtradycjechtonicznezostanąwzbogaconekrytycznym
namysłemnadgranicamiludzkichmożliwościpoznawczychitwórczychl
WImperiumRzymskimpojawiająsięsilnetendencjesynkretyczne,któreumożliwiają
wchłonięciebardzoróżnychtradycjilPrzekładasiętorównieżnarealizacjewsztuce
ogrodniczejlRzymskaarystokracjainspirujesięogrodnicząsztukąPersjiiEgiptu,
wznoszącimponującezałożenia,którełącząbogatąroślinność—rozplanowanąwedług
