Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
długąhistorięistnienia,dopierojednakwXIXwiekuwchodzącydo
świadomościogólnoliterackiejizyskującyniezwykłąpopularność.To
zkoleispowodowałocoraztonowepróbykodyfikacjijegocechkon-
stytutywnych,któresformułowanowpolskichbadaniachdopierowdru-
giejpołowieXXwieku.Latanajnowszeudowadniająjednak,żetakie
„poetykisformułowane”iautorytarnedefinicjeniewytrzymująpróby
czasuibogactwapostmodernistycznej(fragmentarycznej,sylwicznej)
literatury.Stądprzyjętawpracywspółczesnadefinicjaaforyzmuma
postaćelastycznego,alezarazemprecyzyjnegomodelugatunkowego,
służącegojakodyrektywawdoborzemateriałubadawczego.Bezwten
sposóbsformułowanejdefinicjistudiaoaforystyceniebyłybymożliwe
zpowodutendencjiaforyzmudotworzeniaróżnorakichzwiązkówzin-
nymigatunkami.
BadaniaprezentowanewtejpracydotyczągłównieXIXstulecia–
„złotegowieku”aforyzmu,który–niekrępowanyzbytnioprecyzyjnymi
formułamigatunkowymi–rozkrzewiłsięwśródbonsmodèles,sztam-
buchów,immortaliów,jednodniówek,albumów,kalendarzy,pismsaty-
rycznychihumorystycznych.MożnabywięcejjeszczepisaćoXIX-
-wiecznymzainteresowaniukulturąludowąiprzysłowiamiorazwystę-
powaniuaforyzmuwpamiętnikach,epistolografiiiróżnegotyputesta-
mentach,byłowtymjednakniebezpieczeństwozbytniegozatraceniasię
cechkonstytutywnychaforyzmunarzeczcechkonsekutywnych.Atrak-
cyjnośćartystycznaaforyzmubyłatakwielka,żezaczętogoumieszczać
wśródinnychgatunków,zacierająctradycyjneichpojmowanie,inspiru-
jącjednocześniezjawiskaokreślanemianemstyluaforystycznego.Styl
aforystyczny,występującywwiększychformachgatunkowych,niedaje
sięująćtylkowramachgenologii,więckoniecznabyłaobserwacja
problemówtradycyjnierozpatrywanychprzezbadaczysocjologiiikul-
turyliterackiej.
Ostatniagrupastudiówpracydotyczyrelacjimiędzytwórcąauży-
wanymiprzezniegośrodkamiartystycznymiwaforystyce.Dozbadania
problemuwybranotwórczośćKazimierzaBrodzińskiego,AdamaMic-
kiewicza,JuliuszaSłowackiego,AleksandraFredry,CyprianaNorwida,
ElizyOrzeszkowej,BolesławaPrusa,HenrykaSienkiewicza,Adolfa
DygasińskiegoiAleksandraŚwiętochowskiego.Jakkażdyzwyborów,
równieżtenjestwpewnejmierzesubiektywnyiarbitralny.Zestawna-
zwiskmógłbybowiembyćznacznieszerszy.Wśródanalizowanych
6
