Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ArkadiuszDymowski
containingcoinsofTheodosiusII,associatedwith
tributepaymentsmadebytheRomansto
theHuns.110Anotherhorizonisapparentinthe
south-westernzoneoftheBalticSea.Thepres-
enceinthisregionofalargenumberofgold
coinsofthe4
th
,5
th
and6
th
centuryhasbeennoted
inmanypublications.111Thelocalpoolofthese
solidi(includingtheirimitations)intheregion
onthesouth-westernBalticcoast,Balticislands
(Bornholm,GotlandandÖland)andinsouthern
Scandinaviaislarge.Morenotably,thehoard
fromMrzezino(German:Bresin)inPomerania
includedahundredandfiftysolidiofthe5thand
theearly6
th
centuries.Thesuggestedcausesofthis
influxwouldbesomeobscureexchangeofapolit-
icalnaturebetweenthesenorthernregionsof
BarbaricumandtheOstrogothicstateofthe5th
and6thcenturies,atfirstinPannoniaandnext
inItaly.112
Toconclude,afewwordsabouttheremarkable
practicedocumentedintheEuropeanbarbarian
territoriesofLateAntiquityoftheuseofRoman
coinsasasourceofmetal.Whatismeanthere
aretheso-calledfounder’shoardsoftheMigration
Period.Twooftheseassemblageswererecovered
innorthernPoland.Oneisknowninthesubject
literatureastheFrombork(German:Frauenburg)
Hoard,113althoughthedescriptionofitsfind-site
showsthatitlayinthenearbyvillageofBogdany
(German:Sonnenburg).Thishoardincludedunfin-
ishedpieces,damagedjewelleryandutilitarian
objects,mostlymadeofbronze,aswellastwen-
ty-eightRomandenariiofthe1
st
and2
nd
centuries,
asinglebronzecoinfromthe2
nd
century,two
undeterminedbronzescoinsandasolidusstruck
in431,theterminuspostquemofdepositionof
thisassemblage.Theotherdepositcomesfromthe
villageofŁubiananearKościerzyna.
114
Itcomprised
c.14kgofbronzeand5kgofironobjects-lumps
ofmelteddownbronzeandfragmentsoforwhole
utilitarianobjects,ornamentsandweapons.The
latestartefactshavebeendatedtothe1sthalfof
the5
th
century.ThedepositincludedthreeRoman
coins:anantoninianusfromthe2
nd
halfofthe
3
rd
centuryandtwoundeterminedbronze(bil-
lon?)coins,oneofthemdescribedasabarbarous
antoninianus.Theconditionoftheobjectsfrom
theŁubianaHoardandtheirnatureidentifies
themaselementsofthecontentsofcremation
110Guest2008,pp.295-306.
111Seee.g.Fagerlie1967,passim;Metcalf1995,pp.413-438;
Ciołek2003,pp.163-178;Bursche2005,pp.205-207;
Horsnæs2009,pp.232-239.
112Bursche2005,pp.206-207;Bursche2006,p.225.
113Zapolska2014,pp.96-116.
114Mączyńska,Rudnicka1998,pp.41-70.
roboty109.V-wieczneipóźniejszesolidyrzadziej
adaptowanodofunkcjipozamonetarnych.Jeśli
chodziotemłodszesolidy,tomożnam.in.wyróż-
nićhoryzontznalezisk,zwłaszczazawierających
monetyTeodozjuszaII,wiązanychztrybutami
wypłacanymiHunomprzezRzymian
110
.Innyhory-
zontmożnawskazaćwstrefiepołudniowo-za-
chodniejMorzaBałtyckiego.Zjawiskolicznego
występowaniazłotychmonetzIV-VIw.wtym
regionieprezentowanowwielupublikacjach
111
.
Solidy(wtymnaśladownictwa)liczniedocierały
napołudniowo-zachodniewybrzeżeBałtyku,na
wyspybałtyckie(Bornholm,GotlandięiOlandię)
orazdopołudniowejSkandynawii.Wtymkon-
tekściemożnaprzytoczyćskarbzMrzezinana
Pomorzuzawierającystopięćdziesiątsolidów
zVipoczątkuVIw.Jakoprzyczynynapływu
wskazujesięm.in.trudneobecniedosprecy-
zowaniapowiązaniaocharakterzepolitycznym
pomiędzypółnocnymiziemiamiBarbaricum
aPaństwemOstrogotówwV-VIw.,zlokalizowa-
nymnajpierwwPanonii,anastępniewItalii112.
Nazakończeniekilkazdańnatematbardzo
ciekawegozjawiskawykorzystaniamonetrzym-
skichjakoźródłametaluuschyłkuAntykuna
terenachBarbaricum.Mamnamyślitzw.skarby
odlewcówdatowanenaokresWędrówekLudów.
Dwatakiezespołyodkrytonatereniepółnocnej
Polski.Pierwszyzdepozytówznanyjestwlite-
raturzetematujakoskarbzFromborka113,choć
zopisumiejscaznalezieniamożnawywnioskować,
żeznajdujesięonowgranicachsąsiedniejmiejsco-
wościonazwieBogdany.Wskładskarbuwchodziły
półproduktybądźuszkodzoneczęścibiżuteriilub
przedmiotówcodziennegoużytku,wwiększości
wykonanezbrązu,atakżedwadzieściaosiemdena-
rówrzymskichzI-IIw.,jedenbrązzIIw.idwie
nieokreślonemonetybrązoweorazsolidwybity
w431r.,którywyznaczaterminuspostquem
(t.p.q.)zdeponowaniazespołu.Drugidepozytzna-
lezionowŁubianiek.Kościerzyny
114
.Wjegoskład
wchodziłook.14kgprzedmiotówbrązowychi5kg
wykonanychzżelaza.Byłytostopionebryłymetalu
orazfragmentylubcałeprzedmiotycodziennego
użytku,ozdobyibroń.Najmłodszezzabytków
zostaływydatowanenajpóźniejna1.poł.Vw.
Depozytzawierałrównieżtrzymonetyrzymskie:
antoninianz2.poł.IIIw.idwiebliżejnieokre-
ślonemonetybrązowe(bilonowe?),zktórychjedna
zostałaopisanajakozbarbaryzowanyantoninian.
109Bursche1998,s.129-164.
110Guest2008,s.295-306.
111Zob.np.Fagerlie1967,passim;Metcalf1995,s.413-438;
Ciołek2003,s.163-178;Bursche2005,s.205-207;Hor-
snæs2009,s.232-239.
112Bursche2005,s.206-207;Bursche2006,s.225.
113Zapolska2014,s.96-116.
114Mączyńska,Rudnicka1998,s.41-70.
36
