Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Rutkowski,K.Skowronek,Onomastycznaanalizadyskursu
KADakcentujespołecznykontekstnjęzykawużyciu”ijegorelacjezrzeczywistością
społeczną.Jestraczejpewnymsposobemmyślenianaukowegooroliifunkcjonowaniu
językawspołeczeństwie-nszerokąplatformą”
,naktórejmogąsięspotykaćonomaści
zbadaczamizinnychdziedzin.
WświetletaknaszkicowanegozakresuKADmożepojawićsiępytanieozasadność
wyodrębnianiaosobnejsubmetodologii(czyliOAD-onomastycznejanalizydyskursu)na
grunciecałościowouformowanejidobrzeosadzonejjużwtradycjimyślihumanistycznej
metody.Czybadanianadnazwami,nawetwykorzystująceKADwswychszczegółowych
celachizałożeniach,sąnatyleosobne,że-zamiaststosowaćKADdoopisuwybranych
fragmentówsferyonimicznej-uzasadniająpostulatosobnejmetodologii?SkoroKAD
zakładakompleksoweujmowaniezjawiskjęzykowych,wtymleksykalnych,toczynie
podlegająjejrównieżnazwywłasnejakopewnapodkategoriasystemuleksykalnego
iwrezultacie:tekstowegoidyskursywnego?
Popierwszewartozauważyć,żebadaniatekstówidyskursówwramachKAD
wnurcieanglosaskim,aletakżewpolskim,skupiająsięgłównienaanalizachseman-
tyczno-leksykalnychwyrazówpospolitych,natomiastnazwywłasnesączęstowłaściwie
pomijanejakotrochęnniepasujące”dopozostałejsferyleksykalnej.Jeślipojawiająsię
analizyonimówtoraczejfragmentaryczne,ograniczonedopewnychkategorii,np.do-
tyczącenazwpaństwluborganizacjipaństwowych(np.UniaEuropejska)jakowyznacz-
nikówpewnychogólnychstrategiidyskursywnych(por.np.vanLeeuwen,Wodak1999).
Takiemutraktowaniuichpomacoszemusprzyjatakżeodmiennaanglosaskatradycja
terminologiczna,wktórejramachantroponim/toponimczęstoodnosząsię(także)do
apelatywnychnazwosóblubmiejsc.
Podrugie,sądzimy,żenazwytworząwdużejmierzeosobnąklasęleksykalną,aojej
odrębnościstanowiąnietylkowskazywaneoddawnaprzezwiększośćjęzykoznawców
ifilozofówjęzykacechy.Niemiejscetu,bydokładnieoweszczególnecechynazwwłas-
nychomawiać,wystarczyprzypomniećsporyidebatyzlat50.i60.XXw.omiejsce
onomastykiwzakresielingwistykiczypojmowaniejejjakonaukipomocniczejhistorii
(Taszycki1963,Rospond1961),dyskusjedotyczącerozgraniczeniasferypropriówod
sferyapelatywów(Kucała1967,Pisarek1966),refleksjezlat90.izpoczątkuXXIw.
nadszczególnymiinterdyscyplinarnymcharakteremonomastyki(Mrózek2000,2004)
orazudanepróbywprowadzeniadoniejelementówteoriiliteratury(Sarnowska-Gie-
fing2003),teoriikultury(Rzetelska-Feleszko2006,por.teżLech-Kirstein2015),so-
cjologiijęzykaisocjolingwistyki(Borek1978,Lubaś1984)etc.Wnaszymrozumieniu
kategorialnaspecyfikaczynosobliwość”nazwwłasnychwidocznajestgłównie(choćnie
wyłącznie)wobrębiepełnionychprzezniefunkcjikomunikacyjno-społecznych,poprzez
ichsposóbnzachowaniasię”wtekstachidyskursach.Wtensposóbujawniasięichpo-
dobieństwodoapelatywów,zdolnośćdotworzeniasensów,opisywaniarzeczywistości
takżewsposóbmetaforyczno-metonimiczny.
Nazwywłasnetonietylkoznakijęzykowe-torównieżkonstruktyspołeczne,często
silniezideologizowane,wchodzącewrozlicznerelacjetekstoweidyskursywnetworzące
seriezarównoformalne,jakisemantyczno-konotacyjneczymetaforyczno-metonimiczne,
14
