Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Opcjaczyosoba?
aleteżniebrakujeprzykładów,wktórychmożepojawićsiętutajsprzeczność,
zarównosprzecznośćkonkretnychinteresów,jakisprzecznośćsamychokreśleń.
Brakjednoznacznegorozstrzygnięcianieoznacza,żeproblemtenjestnieważny,
wręczprzeciwnie-oznaczatyle,żetrzebabraćgopoduwagęnakażdymetapie
analizy,dlategożejakonierozstrzygalnyproblemmożeonzostawiaćswojeślady
wwielu,niezawszełatwoprzewidywalnych,miejscach.
Podziaładministracyjnynierozstrzygajeszczetego,wczyimimieniuspra-
wowanajestwładza.Naosicentralizmversussamorządność(ośdystrybucji
władzy)możnawyróżnićtrzypodstawowemodele5.Wedlepierwszegoznich,
modelufrancuskiego,administracjatworzonajestodgóryijestnapędzanazbio-
rowąwolą,kształtowanącentralnie.Jestucieleśnieniemtożsamościwmożliwie
najszerszymwymiarze.Takrozumianaadministracja,jakmożnająmodelowo
opisać,służymobilizacjilokalnychzasobówiregulacjilokalnychwzorówwtaki
sposób,byoptymalizowaćkorzyściwdziałaniachomożliwienajszerszejskali.
Podejściecentralistycznewidziwsuwerenieostatecznegostrażnikadobrawspól-
nego,którejestzagrożonetakżeprzezlokalnepartykularyzmy.Drugiepodejście
tomodelamerykański,wktórymadministracjanakolejnychpoziomachjestza-
wszeautonomicznawzakresieswoichzadańiniejestwswoichcelachimoż-
liwościachpodporządkowanaadministracjiwszerszymwymiarze,napoziomie
powiatu-hrabstwaczyregionu-stanu.Niesątworzoneprzedstawicielstwawładz
centralnychikażdypoziomjestautonomiczny.Trzecimmodelemjestmodelnie-
miecki.Wnimzjednejstronymamysamorządowąadministrację,którajestnie-
zależnaiwpewnymzakresieprzeciwstawnarządowicentralnemuiktórawyrasta
oddołu.Zdrugiejstronymamynatomiastpaństwonarodowe,któretworzyod-
górnieswojąadministrację,aobietestrukturyspotykająsięnaszczeblupośred-
nim,gdziewwieluwypadkachsiędublują.
Jeślichodziopolskierealia,tozasadniczopolskimodeladministracjijest
zbliżonydoniemieckiegowswojejpraktyce,choćnieustającościerająsięwnim
równieżzasadyzbliżonedodwóchpozostałychmodeli.Zjednejstronyzatem
podkreślasięzasadępomocniczości,jakopodstawęmyśleniaopaństwie,zdru-
giej-wwojewództwachfunkcjonujeciągleadministracjarządowa,któradubluje
swojąstrukturąsamorządnatympoziomie.Niemniejjednaktakiegozjawiska
niemajużnapoziomiepowiatówisamorządowaadministracjalokalnaniema
swojegoodpowiednikawogólnejadministracjirządowej,manatomiasttakieod-
powiednikiwadministracjispecjalnej.
Pozageneralnymizasadami,istotneznaczeniemarównieżnatympoluprak-
tyka,wyrażającasięwpierwszejkolejnościwewspółczesnychinstrumentach
rozwoju6.Administracjacentralna,atakżeinstytucjeUniiEuropejskiejrealizu-
jąswojezamiarypoprzezstymulowaniedziałańadministracjiformalnieauto-
5
H.Izdebski,Historiaadministracji.
6
K.Szczerski,Administracjapublicznawmodeluzarządzaniawielopasmowego,CentrumEu-
ropejskieNatolin,Warszawa2005;J.Hausner,ModelepolitykiregionalnejwPolsce,„StudiaRegio-
nalneiLokalne”2001,nr1(5).
