Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OperaParyskaijejsiedziby
Wczwartek14stycznia1858rokucesarzFrancuzówNapoleonIIIijegożonace-
sarzowaEugeniazdążalikarocądoOpery,mieszczącejsięnarogurueLePeletier
irueRossiniwParyżu,abyobejrzećWilhelmaTellaGioacchinaRossiniego-miało
tobyćpożegnalneprzedstawieniesłynnegobarytonaAuguste)aMassola.Nie
dotarlinamiejsce.FeliceOrsini,stronnikwłoskiegobojownikaoniepodległość
GiuseppeMazziniego,wrazztrzematowarzyszamirzucilitrzybombynacesar-
skipojazd.Cudem,pomimo8zabitychiaż156rannych,paracesarskawyszła
zzamachubezszwanku14.Todramatycznewydarzenieuświadomiłowszystkim,
żedotychczasowaorganizacjamiejscakulturalnejrozrywki,jakąbyłaopera,nie
zapewniaławładcynależytegobezpieczeństwa.Orsiniegozgilotynowano13mar-
ca1858roku,alestrachprzedewentualnymatakiemkolejnychekstremistów
pozostał.Abyzminimalizowaćryzykonaprzyszłość,ajednocześnieupamiętnić
szczęśliweocalenie,cesarzpodjąłdecyzjęowzniesieniuwmiejscunieudanego
zamachunowegogmachuoperowego.
Swoistąironiąlosujestto,żedokładnietegosamegodniadoNeapoluprzy-
byłnieświadomyniczegoGiuseppeVerdi(1813-1901),abystaraćsięozgodę
cenzurynawystawienieBalumaskowego15.Przekonaniecenzorówbyłosprawą
otyledelikatną,żewciążpamiętanooincydenciepodczasinspekcjiwojsk,który
zdarzyłsięrokwcześniej.KrólNeapoluFerdynandIIIzostałwówczaszaatako-
wanyizranionybagnetemprzezżołnierza.Verdiprzygotowałswojąoperędla
TeatroSanCarlonapodstawietekstuGustawaIIIautorstwaEugene)aScribe)a,
notabenewykorzystanegojużwcześniejwoperze.Librettowłoskieopracował
weneckipoetaAntonioSomma.Trudnościzcenzurązaczęłysięjużnapoczątku
przedsięwzięcia-niezgodzonosięnawystawieniesztukiopartejnaprawdziwej
historiizamordowaniakrólaszwedzkiegopodczasbaluwgmachuOperyKrólew-
skiejwSztokholmiew1792roku.Verdiposzedłnaznaczneustępstwa.Przeniósł
akcjędoSzczecinaizmieniłtytułnabardziejogólnikowyLavendettaindomino
(Zemstawprzebraniu).PozamachuOrsiniegoneapolitańskacenzurastałasię
bardziejczujna.WdzieleVerdiegodokonanosamowolnychprzeróbek,apotem
nawetniepoinformowanootymkompozytora.Sprawaskończyłasięwsądzie,
14DavidP
.Jordan,TransformingParis:TheLifeandLaborsofBaronHaussmann,op.cit.,
s.205-206.
15HaroldPowers,Ladamavelata:ActIIofUnballoinmaschera,w:Verdi’sMiddlePeriod:Source
Studies,Analysis,andPerformancePractice,ed.MartinChusid,TheUniversityofChicagoPress,
Chicago1997,s.273-336.
