Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
formistycznyjestpołączeniemdwóchwcześniejomawianychtypów.Celem
jegoautorów,będącychprzedstawicielamizarównowojskowych,jakicywil-
nychgrup,jestprzeprowadzeniestopniowychreform,takabynp.poprawić
funkcjonowaniegospodarkilubpodnieśćjakośćżyciaspołeczeństwa.Często
zdarzasię,żewkrótcepoprzeprowadzeniuzamachukoalicja,któragodokonała,
rozpadasię,zewzględunaróżnicepoglądówdotyczącychprzyszłościpaństwa.
Początkowopozmianachnanajwyższychstanowiskachwpaństwienastępuje
okresnmiesiącamiodowego”:nowiliderzyzyskująszerokiepoparcieipopular-
ność.Nietrwaonjednakdługo,ponieważpojawiająsięistotneróżnicemiędzy
oczekiwaniami,którewiązanozzamachemstanu,afaktycznąsytuacjąpojego
dokonaniu.Częśćwcześniejszychspiskowcówprezentujestanowisko,żerefor-
mynieadekwatnelubnieprzebiegająwystarczającoszybkoiformujekolejne
sojusze,któremogąprowadzićdokolejnegozamachustanuwniedługiejprzy-
szłości
24.
PrzechodzącdouwarunkowańprzewrotutrzebazaznaczyćzaWalterem
Laqueurem,żenżadenmodelteoretycznyniemożewyjaśnić,dlaczegozamachy
stanusięzdarzają;jestwstaniejedyniewskazać,dlaczegoonemożliwe
wniektórychpaństwachanieprawdopodobnewinnych”
25.
WartowtymmiejscuodnieśćsiędotezyEdwardaLuttwaka,którywskazuje
natrzyzasadniczewarunkiwstępnezamachustanu:zacofaniegospodarcze,
niezawisłośćpolitycznąorazjednośćiintegralnośćośrodkawładzy
26.Pierwszy
czynnikpoleganatym,żesytuacjaspołecznaigospodarczawkrajuwzasadni-
czysposóbograniczaliczbęuczestnikówprocesupolitycznegodoniewielkiej
częścispołeczeństwa.Ztrudnościamigospodarczymiwiążąsiębowiemzjawi-
skatakiejakanalfabetyzm,dużadzietnośćiśmiertelnośćorazokresowygłód.
Kiedyspołeczeństwoprzezpewienczaspozostajewstaniepowszechnegoubó-
stwawszelkiedziałaniapodejmowaneprzezjednostkinastawioneprzede
wszystkimnautrzymaniesięprzyżyciu.Następujezałamaniesięrelacjiwładza-
obywatele,większośćludzizachowujepolitycznąbierność,skupiającswoją
uwagęnanajbliższymotoczeniu(rodzina,klan,plemię).Państwemrządzimała,
uprzywilejowana(zewzględunaswojewykształcenie)grupa,którejpolityka
jestobojętnieprzyjmowanaprzezmasy.Prowadzitodosytuacji,wktórejzmia-
nawładzy,nawetzużyciempozaprawnychśrodków,niejestniczymistotnym
–––
–––
–––
–––
–––
24Tamże,s.3235.
25W.Laqueuriin.,TheSovietUnionandtheThirdWorld.PartI.CoupsD’Etat:Lessonsof
thePast,ProspectsfortheFuture,andaGuideforAction,CenterforStrategicandInternational
Studies,GeorgetownUniversity,ReportfortheOfficeoftheSecretaryofDefense,Washington
1984,s.186.
26E.Luttwak,dz.cyt.,s.48,54,60.
16