Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.1.Robotnicywstrukturzeetniczno-wyznaniowejispołeczno-zawodowej…
39
Innągrupąpracującychwłódzkimprzemyślebylimłodociani,chętnieza-
trudnianijakotaniasiłarobocza,alerównieżzuwaginato,żewfabrykach,
zwłaszczawłókienniczych–awtakichgłówniepracowali15–17-letnichłopcy
idziewczęta–szeregczynnościnajlepiejinajzręczniejwykonywałamłodzież.
Wroku1921włódzkimprzemyślepracowało3056młodocianych(1808chłop-
cówi1248dziewcząt),costanowiło3,7procentwszystkichzatrudnionych,nato-
miastwroku1928,przydobrejkoniunkturzegospodarczej,byłoichzdecydowa-
niewięcej:6196osób(5,5procentogółuzatrudnionych),wtym3159chłopców
i3037dziewcząt38.Zkoleiwsamymwłókiennictwiewgrupierobotnikówmłodo-
cianychniemalwkażdymrokuokresu1921–1929zatrudnianowięcejdziewcząt
niżchłopców(tabela3).
Pracapodejmowanaprzezmłodzieżzjednejstronyprzynosiłarodzinie
większydochód,zdrugiejnatomiastpozwalałapracującymmłodocianympod-
nieśćswojąpozycjęzarównowśróddomowników,jakirówieśników.Zbadań
podkierunkiemB.Kopczyńskiej-Jaworskiejwynika,żestarszedziecipociągała
rolawspółżywicielarodzinyprzedewszystkimwrodzinachniepełnychlubtakich,
wktórychjednozrodzicówzpowodukalectwaczychorobyniemogłopracować.
Zkoleiwczesnapracazawodowadziewcząt,zwłaszczaprzed1914rokiem,była
takpowszechna,żezbytdługieuczęszczaniedziewczynkidoszkołyuważano
–zwłaszczawśródrówieśników–zarzeczśmieszną39.Możnasięzastanawiać
nadproblememnakładanianadziecidodatkowychfzycznychobowiązków,czę-
stoponadichwiekisiły,ale–jakprzekonujeautorka–wczasachtrudnejwalki
obytrodzicebylizadowoleni,gdydzieckoprzynosiłododomuswójzarobek.
Ochronapracymłodocianychikobietzostałauregulowanaustawowowodro-
dzonejPolscedopierowroku1924,aleprzestrzeganieprzepisówprawapracy,
zwłaszczawstosunkudodzieciponiżej15.rokużycia,niebyłowokresiemię-
dzywojennymegzekwowane40,copiętnowałaprasarobotnicza(międzyinnymi
„Robotnik”i„Łodzianin”)41.
38B.Wachowska,Strukturawyznaniowo-narodowościowa…,s.46,tab.7.
39G.E.Karpińska,B.Kopczyńska-Jaworska,A.Woźniak,Pracowaćżebyżyć…,s.15.
40Ustawazdnia2lipca1924r.wprzedmiociepracymłodocianychikobiet,DzU.1924,nr65,
poz.636.Szerzej:J.Loga,Stosunkipracywokresiemiędzywojennymwłódzkimprzemyślewłókien-
niczym,[w:]Włókniarzełódzcy.Monografia,red.E.Rosset,Łódź1966,s.127–128.
41W1925r.pisanonałamach„Łodzianina”:„Odkilkutygodniwfabrycecementu«Wysoka»
wWysokiejwKongresówce[dawniejKrólestwoPolskie]zatrudnionychjestprzydrzewiezgórą
100dzieci,liczących10–12lat,którychwynagrodzeniewynosinadniówkę,przy8-godz.pracy,
30–50groszy.Pracująonenadwiezmiany!I.–odgodz.6ranodo2popoł.,II.–od2do10
wiecz.[wieczór].NiedawnodofabrykitejprzybyłInspektorPracywceluzlustrowaniawarsztatów
pracy!Wówczastodyrekcjanachwilęusunęładzieci,alepowizytacjip.Inspektora,pracadzieci
zostaławznowiona!Przyliczbiezgórą170tys.bezrobotnychwPolscekapitałcementowybez
żadnychskrupułówangażujewygłodniałedzieciproletarjatu,bezczelniejewyzyskując.CzyMin.
PracyiOpiekiSpoł.[MPiOS]wieotembezprzykładnemgwałceniuustawyoochroniepracykobiet
imłodocianych?Domagamysięnatychmiastowegowkroczeniawtobezprawieiukróceniasamo-
woliprzemysłowców”.Zob.Bezrobociewzrasta,aprzemysłowcyzatrudniajądziecimałoletnie,„Ło-
dzianin”15VIII1925,nr333,s.4.
