Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Ogólnacharakterystykaopodatkowaniadochodównieujawnionych
dojśćdowniosku,żeustawodawcaokreślapojęciedochoduwsposób
uznaniowy.Dlacelówobliczeniapodstawypodatkudochodowegowpro-
wadzasięwwiększościustawodawstw,awtymrównieżiwpolskim,
specjalneformyobliczaniaUdochodupodatkowego”.ZatemówUdochód
podatkowy”,wtymtakżeokreślonyjakonadwyżkaprzychodównad
kosztamiuzyskania,ustalanyjestwyłącznienapodstawieprzepisów
prawapodatkowegoinapotrzebytegoprawa.Przychodamiikosztami
mającymiwpływnajegowysokośćsątylkoteprzychodyikoszty,które
zostaływyraźnieokreślonewprzepisachprawapodatkowego.Oznacza
to,żeotym,jakiezjawiskauznawanesąwświetleprawapodatkowego
zaprzychodyikosztyichuzyskania,decydujeustawodawcapodatkowy.
Toonbowiem,określającpodatkowoprawnystanfaktyczny,wskazuje-
niegdzieindziej,tylkowtekścieaktuprawnegoorandzeustawy-na
zdarzenialubdziałania,którychwystępowanierodziobowiązekpodat-
kowyiwpływanajegozakres.
Konsekwencjątakiegostanurzeczyjestto,żerównieżposzczególne
składnikidochodu,czyliprzychodyikosztyichuzyskania,sąwprawie
podatkowymkategoriamiumownymi,odbiegającymiodrzeczywistego
pojęciaprzychodówikosztówwujęciuekonomicznym.Przyczynytego
sątakiesamewodniesieniuzarównodoprzychodów,jakidokosztów
uzyskaniaprzychodów:racjonalnezpunktuwidzeniasystemupodat-
kowegouproszczeniawustalaniupodstawyopodatkowaniaipodatku
orazrealizowanapolitykaspołeczno-gospodarcza,różnicującapodejście
dodochodówzróżnychźródełprzychodów.Wrezultacieniektórzyauto-
rzywskazują,iżpodstawaopodatkowaniaodbiegaodrzeczywistegodo-
chodupodatników,akwotapodatkuniekorespondujezichzdolnością
podatkową
15
.Większośćautorówopowiadasięjednakzastanowiskiem,
iżdochód,nawettenokreślonyprzezustawodawcępodatkowego,pozo-
stajegłównymwskaźnikiemmogącymświadczyćozdolnościpłatniczej
podatnika
16
.
Zzagadnieniemdochodujakoprzedmiotuopodatkowaniapodat-
kiemdochodowym,wiążesiębezpośredniorozróżnieniepodatkunapo-
datekcedularny,zwanyteżpodatkiemanalitycznym,ipodatekglobalny,
określanyponadtojakopodateksyntetycznyczyteżunitarny.Podatki
ceduralnebyłynajwcześniejsząformąopodatkowaniadochodów.Ich
cechącharakterystycznąjestto,iżkażdakategoriadochodu(nazywa-
15
Zob.I.Bolkowiak,Koncepcjeopodatkowaniadochodówosóbfizycznych(w:)A.Pomorska(red.),Kierun-
kireformypolskiegosystemupodatkowego,Lublin2003,s.214.
16
A.Gomułowicz,Zasadasprawiedliwościpodatkowej,Warszawa2001,s.69.
24
