Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Stosunkipowierniczewświetleprawapolskiego-zagadnieniaogólne
33
włączającwniestosunkiprawnezbliżonedozastępstwapośrednie-
go,podczasgdyinnirozumiejątopojęciewąsko.Szerokieujęciepo-
wiernictwa,zwanetakżepowiernictwemsensulargo,powiernictwem
zupoważnienialubpowiernictwemtypugermańskiego,sprowadza
sięwpewnymuproszczeniudowładaniaprzezpowiernikacudzym
majątkiemjakgdybywewłasnymimieniu,alebezkoniecznościprze-
niesieniawłasności.Wmoimprzekonaniutakieszerokieujęciejest
nieuzasadnione,powodujewłączeniewzakrespojęciapowiernictwa
instytucjimającychodrębnycharakterorazodrębnąregulacjęustawową
(zastępstwopośrednie,pełnomocnictwo).Podzielamtrafnespostrze-
żenieF.ZollaiG.Tracza,żeużywaniepojęciapowiernictwamasens
wtedy,kiedypozwalawyodrębnićinazwaćstosunkiprawnemające
istotneelementywspólneiodróżniającejeodinnych33.Wąskieujęcie
powiernictwa,odwołującesiępośredniodorozwiązańrzymskiejfidu-
ciae,wymagaprzeniesieniaprawanapowiernika.Powiernictwooraz
powierniczeczynnościprawneoczywiścieinstytucjamiipojęcia-
mizzakresuprawacywilnego,jednakżeimplikacjepublicznoprawne
tychstosunkówpowodują,żewmojejocenienależyskłaniaćsiędo
ujęciawąskiego,wyraźniewyodrębniającegoczynnościpowiernicze.
Dlawyczerpaniazagadnieniawartomarginalniewspomnieć,żepoza
wąskimiszerokimujęciempowiernictwawpiśmiennictwiepojawiłsię
odosobnionyiwedługmniejużnieaktualnygłosA.Chłopeckiego,który
twierdzi,żepolskiKodekscywilnynieznapojęciapowiernictwainie
występujeonotakżeexpressisverbiswinnychprzepisach34.
Wobecobfitościdefinicjiwydajemisięniecelowetworzeniewłasnej.
NajbardziejtrafnądefinicjęwmojejoceniezaproponowałA.Kappes
iwłaśnieniąbędęposługiwałsięnapotrzebydalszychrozważań.Za-
proponowanaprzezniegodefinicjauwzględniafakt,żezobowiązanie
dozwrotnegoprzeniesienianiejestobligatoryjnymelementemkażdej
czynnościpowierniczej.Wartotakżesięprzyjrzeć,jakpowiernictwo
definiująsądywswoimorzecznictwie.Analizadużejpróbyorzeczeń
pozwalaodtworzyćrdzeńczynnościpowierniczychwtakisposób,wjaki
widzągosądy.Wodniesieniudoprzewłaszczenianazabezpieczenie
33
G.Tracz,F.Zoll,Przydatnośćpojęciapowiernictwa...,s.28.
34
A.Chłopecki,Współwłasnośćczypowiernictwo,PP1993/3,s.21.