Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-513-1
AgnieszkaPasieka
Opór,dominacjaiteoriaspołeczna
naprzełomieXXiXXIwieku
WartykuleotwierającymjedenznumerówczasopismanAmericanAnthropologist”
z1996rokuMichaelBrownprzytaczawielemówiącąanegdotęzobradkomisjiprze-
słuchującejświeżoobronionychdoktorów,kandydatównanaukowestanowiskona
jegouczelni.Wysłuchawszytego,comielidoopowiedzenianatematswoichba-
dań,jedenzczłonkówkomisji,historykśredniowiecza,zapytałzaskoczony:nCzy
ktośjeszczebadadziśharmonięiwspółpracę?”
.WswoimkomentarzuBrownwiąże
słowahistorykazwcześniejsząokilkalatwypowiedziąMarshallaSahlinsa,który
wjednymzesejów(zebranychwtomiezatytułowanym,nomenomen,Waitingfor
Foucault,still[CiąglewyczekującFoucaulta])porównywałmodęnastudianatemat
oporudonnowegofunkcjonalizmu”
,wktóregoramachnawetto,cotrywialne,nosi
znamionapolityczności(Brown1996:729;Sahlins1993:17).Podobnekomentarze
możnabyłoznaleźćiusamychbadaczyibadaczektegozjawiska,takichjakSherry
Ortner,którajużwlatachosiemdziesiątychXXw.-awięcniejakonapoczątku
bumunastudianatematoporu(resistancestudies)-wskazywałanaryzykojedno-
stronnościpracnatematdominacjiinierówności,pomijanianwzorcówwspółpracy,
wzajemnościisolidarności,[które]stanowiądrugąstronęspołecznegoistnienia”
(1984:157).Tegotypuwypowiedzisłuszniewskazywałynasłabość(jakinawąt-
pliwąwiarygodność)prackreślących,nafalimodyodkrywanianowychforminie-
zgłębionychpokładównoporu”
,portretybadanych,którzy-bezwzględunato,czy
udawalisięnamanifestację(Hirsch1995),dopracy(PrasadiPrasad1998)czydo
fryzjera(Weitz2001)-bylizainteresowanitylkoiwyłączniedemonstracjąsprzeci-
wu.Albowiemniejakonaprzekóropiniiczołowegoteoretykaoporu,JamesaScotta,
iżncodzienneaktyoporunietrafiająnapierwszestronygazet”(1985:XVII),bez
wątpieniatrafiłyone(wdużejmierzezasprawąwpływowychpracScotta)nałamy
najlepszychnaukowychczasopism.
Zebranewtejantologiitekstyilustrująkolejezainteresowaniazjawiskiemoporu
-indywidualnychizbiorowychdziałańistrategiisprzeciwu-wobrębienaukspo-
łecznychihumanistycznych,przedewszystkimantropologiispołeczno-kulturowej.
Pokazująsłabościimocnestronybadańnadoporem,zapraszającdorefleksjina
tematznaczeniawypracowanychwobrębietychbadańnarzędzidlarozwojuteorii
społecznejzjednejstrony,zdrugiejzaś-dlarozumieniarzeczywistości,anawet
wpływanianarzeczywistość(zob.Merry,tenzbiór).Autorzyiautorkiniejednokrotnie
