Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rękopisznalezionywbutli(1833)
Ktomazachwilęumrzeć,Tenniemajużnicdostracenia.
Quinault:Atys
Omojejojczyźnieiomojejrodzinieniewielemam
dopowiedzenia,iżjednaidrugazarównosąmi—obce.Otrzymana
spuściznaułatwiłamipozyskanieniezgorszegowykształcenia,
askłonnośćumysłudopogłębieńumożliwiłaujęciewładmetody
całegodobytkuwiedzy,pilnienagromadzonejprzedwcześniedojrzałą
usilnością.Ponadwszystko—dziełafilozofówniemieckichbyłydla
mnieźródłemnajwyższejrozkoszy,aprzyczyniałsiędotegonie
podziwpłochydlaichwymownychszałów,jeno,popartanawykiem
dosurowejanalizyuciechazpowoduwyławianiaichbłędów.
Zarzucanomiczęstokroćoschłośćmegogeniuszu,brakwyobraźni
poczytanomizazbrodnięisłynąłemzawszejakoniedowiarek.
Wrzeczysamej—żarliwypęddofilozofiiprzyrodoznawczejprzesycił
—niestety—mójumysłnajpowszechniejszymibłędamiwieku
—mamnamyślinałógwarunkowaniazasadamitejwiedzyzjawisk
nawetwnajmniejszymstopniuniepodległychtegorodzajuwarunkom.
Przedewszystkimniktniebyłmniejodemnienarażonynazatracenie
surowychprobierzyprawdywpogonizabłędnymiognikami
zabobonu.Uważałemzastosowneobwarowaniesiętąprzedmową
wobawie,abyniewiarygodnejopowieści,którąponiżejprzytoczę,nie
posądzonoraczejoszaleńczywytwórbezładnejwyobraźni,zamiast
wniejdostrzecwynikścisłychdoświadczeńumysłu,dlaktórego
mrzonkiwyobraźnisąliterąmartwąiznikomą.
Pokilkulatach,spędzonychwdalekiejpodróży,wsiadłemnaokręt
wr.18…wBatawii,stolicybogatejiludnejJawy,abyodbyć
wycieczkępoArchipelaguSundajskim.Wyruszyłemwdrogęjako
włóczęga,niemającinnychpobudekprócznerwowejżądzyzmian,
któramięnagliłajakozłyduch.
Okrętnaszmiałokołoczterechsettonpojemności,obitybył
miedziąizbudowanywBombajuzmalabarskiejtekhy.Wiózłładunek
wełny,bawełnyioliwyindyjskiej.Mieliśmyteżnapokładziepowrozy
zwłókienkokosowych,cukierpalmowy,zapasytopionegomasła,
orzechykokosoweikilkaskrzyńmakowca.Obładowano
