Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12•
Wprowadzenie
rzucanejprzezKunaFischera.Wreplicewielkihistorykfilozofiiwprostużył
argumentu,żepłonnesąnadziejenaznalezieniewpóźnychmanuskryptach
Kantaistotnychprojektówfilozoficznych,żefilozofwlatach1798-1803
żadnychnowychideiniesformułowałiżewydanierękopisujestbezcelowe24.
Należypodkreślić,żedyskusjatatoczyłasięwsytuacjibrakupełnej,krytycz-
nieopracowanejpublikacjimanuskryptu,przyzaufaniudoopiniiformuło-
wanychprzezpierwszychczytelnikówrękopisu(Wasianskiego,Borowskie-
go,Hassego,Schultzaiinnych).Wtymsamymczasie,spadkobiercyKanta
podjęlikroki,bywreszciespieniężyćposiadanyrękopis.Wobecsporówibra-
kuzdecydowaniawśródniemieckichbadaczypojawiłasięgroźbazbyciaar-
chiwaliówMuzeumBrytyjskiemu.Reickezdołałnamówićentuzjastycznie
nastawionegoAlbrechtaKrausego,bytenkupiłrękopis,chroniącgowten
sposóbprzezoddaniemwobceręce.Dotransakcjidoszłowroku1884.
Wtymczasieniktnieprzypuszczał,żewspomnianyrękopispozostaniewrę-
kachrodzinyKrausegoprzezponadstolat.
AlbrechtKrausepodejmowałodtamtejporywłasnepróbyredakcjinie-
ukończonejksiążkiKanta.Efektemjegopracybyłydwiepublikacje,które
niebyłyanikrytycznąedycjąźródeł,aniteżmonograficznymopracowaniem
ostatniejrozprawyKanta25.Chociażupodstawytegoprzedsięwzięciależała
fałszywahipotezandwóchdzieł”26,ajegorealizacjipodjąłsiędyletant,tojed-
nak-jakpodkreślaReinhardBrandt-byłatobezwątpieniapierwszapró-
bazrekonstruowaniandzieła”27.Tenostatnizamiar,dodajmytunatychmiast,
niezostałdotejporyzrealizowany28.
Prawdziwiefachoweopracowanierękopisurozpoczęłosiędopiero
wroku1916,kiedyErichAdickespodczasmiesiącaspędzonegowHambur-
24K.Fischer,DasStreber-undGründerthuminderLiteratur.VademecumfürHerrnPas-
torKrauseinHamburg,Stuttgart1884,s.33.
25A.Krause,DasnachgelasseneWerkImmanuelKant’s:vomUebergangevondenmeta-
physischenAnfangsgründenderNaturwissenschafzurPhysik,FrankfurtamM.1888;
A.Krause,DieletztenGedankenImmanuelKant’s:DerTranscendental-Philosophie
höchsterStandpunkt:VonGott,derWeltunddemMenschen,welcherbeideverbindet,
Hamburg1902.
26TęhipotezępodjąłpotemirozpropagowałHansVaihinger.Por.H.Vaihinger,DiePhi-
losophiedesAlsOb,Leipzig71922,s.721.
27R.Brandt,Die„Krause-Papiere”,w:ImmanuelKantOpuspostumum,nPatrimonia”173,
Berlin1999,s.16.
28R.Brandt,KantsVorarbeitenzum„ÜbergangvonderMetaphysikderNaturzurPhysik”.
ProblemederEdition,w:Übergang.UntersuchungenzumSpätwerkImmanuelKants,
FrankfurtamMain1991,s.2.
