Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Istotaidefinicjazachowańobywatelskich
2019).Jakoprzejawprospołecznościworganizacjirozumianejjakomiejsce
pracyzachowaniaobywatelskiesąpojęciemwęższymod„obywatelskości”
,
traktowanejjakobudowaniewspólnegodobra,zwłaszczawodniesieniudo
sferypolityczno-społecznej.Możnawręczuznać,żewPolscezachowania
obywatelskieutożsamiasięzpatriotyzmem.Wtymkontekścieobywatel-
skośćsensulargooznaczapartycypacjęobywatelską,któraodznaczasięwłą-
czeniemobywatelidoaktywnegouczestnictwawdziałaniachdotyczących
dobrawspólnego(Prawelska-Skrzypek,1996).Niemniejjednaktowłaśnie
zewzględunaprzymiotnik„obywatelski”
,rozumianyjakoprzynależność
ipowinnośćwobecpaństwa,anieorganizacji(Glińska-Neweś&Lis,2016),
wpolskimpiśmiennictwiezdarzasię,żeOC:traktowanesąsporadycznie
jakozachowaniaetosowe(Keplingeriin.,2014;Retowski&Kaźmierczak,
2008).
Ostatniągrupędefinicjistanowiąte,którenawiązujądodyskrecjonal-
nościtychzachowań.Możnauznać,żedyskrecjonalnośćodnosisięwtym
przypadkudodwóchkwestii.Popierwsze,oznaczatutajzachowaniadobro-
wolne,uznaniowe,któreniepodlegająregulacjinamocyumowyczyopisu
stanowiskapracy.Podrugie,termintennawiązujetakżedoprzejawiania
zachowańnieoficjalnych,nierozgłaszanych,poprostudyskretnych.Aspekt
dyskrecjonalnościzachowańobywatelskichwswejdefinicjipodkreślana
przykładShanker(2018),twierdząc,żeOC:todobrowolneialtruistyczne
działaniaczłonkóworganizacji.WpolskiejliteraturzeprzedmiotuGoran-
czewski(2018,s.46)zaznacza,żeOC:mają„charakterutylitarny,sprzyja-
jącysprawnościorganizacji.Sątozachowania,októrychzakresieinatęże-
niupracowniksamdecyduje”
.MirońskiiCzaplińska(2010)piszązkolei,
żezachowaniaobywatelskietozachowanianieobowiązkoweocharakterze
prorozwojowymidoskonalącym,opartenaosobistej,nieprzymuszonejini-
cjatywie.Zarównowpierwszej,jakiwdrugiejdefinicjiakcentowanajest
ichdyskrecjonalność.Możnaprzyjąć,żeuznaniowywysiłekwkontekś-
ciezachowańobywatelskichobejmujekażdądobrowolnączynność,któ-
rawykraczapozaminimalnypoziomformalnychwymagańpracy.Zatem
OC:odnosząsiędopodejmowaniadziałańpozarolą(ang.extra-role).
Potwierdzeniemtakrozumianychzachowańobywatelskichsąrozważania
Lavy(2019).Autorkapisze,żeOC:mogąobejmowaćwszystkiedziałania
23
