Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Jakubaszek,Orientacjeżyciowemłodzieży,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-722-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
1.Interdyscyplinarnaeksplikacjapojęcia„orientacjażyciowa”młodzieży––
19
wczasiezuwzględnieniemcechpsychofizycznychpodmiotu,któregodotyczą
42
.
Powyższeelementybywająteżłączonezaspiracjamiżyciowymi
43
,któreTadeusz
Tomaszewskidefiniujejakonastawienianaokreślonewartości,jakoceldążeń
ludzkich
44
.
NatomiastzdaniemAndrzejaJanowskiego,aspiracjąnależyokreślać
[…]wmiarętrwałeiwzględniesilneżyczeniajednostkidotyczącewłaściwościlub
stanów,jakimimasięcharakteryzowaćjejżyciewprzyszłości,orazobiektów,jakie
wtymżyciubędziechciałauzyskać.[…]Pewienukładaspiracjiidążeńjednostki
możemynazwaćcharakterystycznądlaniejorientacjążyciową45.
TeresaHejnicka-Bezwińskadodaje,żeworientacjężyciowąjednostkiprze-
kształcająsiętylkoaspiracjeperspektywiczne,awięcdążenia,którychcelispo-
sóbrealizacjijawiąsięwumyślejednostkijakozestawkonkretnychzachowań
46
.
Możnawnioskować,żemuszątobyćtakiezachowania,którewynikajązwysokiej
rangihierarchiiwartości,ichinternalizowania,interioryzacji,łączącesięzoso-
bowością,dającejednostcepoczucieautonomii,umożliwiającepodtrzymywanie
stosunkówspołecznychprzyjednoczesnymoperowaniuprzezniąwłasnymsys-
tememregułiwartości
47
.
Analizujączwiązekorientacjiżyciowychzaspiracjami,należyprzytoczyćrów-
nieżdefinicyjneujęcieaspiracjiJanaKupczyka:
[…]dążeniejednostkilubkategoriijednostekdoosiągnięciaróżnychwartości
wżyciu,pojmowanychprzezniejakoceleżycioweiwyznaczająceichdziałanie48.
Szczególnieceledominującestanowiąukładodniesieniadlaaspiracji,zróż-
nymnatężeniemangażującemocjeiichznaczenie.Sątorzeczy„wartezabiegów”.
Sąonepodstawowym,choćniewyłącznymskładnikiemtego,coRalphLinton
nazwał„wzoramiżyciagrupowego”
49
.
Konstatując,aspiracjestanowiąistotnyczynnikwarunkującyzachowania
ludzkieisązwiązanezhierarchiąwartościjednostki.Decydująoosobistychpra-
gnieniach,realizacjiplanówicelówżyciowychiwtakimrozumieniuinterpretuje
42C.Banach,Kształtowaniesięplanużyciowegoilosuabsolwentówliceówogólnokształcących,WSiP
,
Warszawa1974,s.45.
43NaprzykładJ.Kupczyk,Uwarunkowaniaaspiracjiżyciowychmłodzieżywstarszymwiekuszkolnym,
UAM,Poznań1979;M.Łoś,Aspiracjeaśrodowisko,PWN,Warszawa1972.
44T.Tomaszewski,Śladyiwzorce,WSiP
,Warszawa1984,s.149–150.
45A.Janowski,Aspiracjemłodzieżyszkółśrednich,PWN,Warszawa1977,s.32.
46T.Hejnicka-Bezwińska,Orientacjeżyciowe…,dz.cyt.,s.32.
47Por.A.Oleszkowicz,Psychologicznacharakterystykakryzysuwwiekudorastaniaijegokonsekwencje
dlarozwojujednostki[w:]M.Tyszkowa(red.),Rozwójpsychicznyczłowieka…,dz.cyt.,s.205.
48J.Kupczyk,Uwarunkowaniaaspiracjiżyciowych…,dz.cyt.,s.27.
49R.K.Merton,Teoriasocjologicznaistrukturaspołeczna,tłum.E.Morawska,J.Wertenstein-
-Żuławski,PWN,Warszawa1982,s.196.
