Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
AgataBareja-Starzyńska
jednakchcemyzwrócićuwagęprzedewszystkimnawyprawyJózefaKowalewskiego
doAzji,ichplonyitowarzyszącejegobadaniomrefleksje.
JózefKowalewskiwyruszyłzKazaniadalejnawschódw1828rokuwtowa-
rzystwieAleksandraPopowa13.Obydwajmieliopanowaćczynniejęzykmongol-
ski.PierwszympunktempodróżybyłIrkuck,gdzieczekałnanichA.W
.Igumnow,
którymiałichnauczyćjęzykaizapoznaćzeswoimimateriałami(słownikigra-
matyka).Kowalewskiemuudałosiędołączyćdooficjalnejdelegacjiurzędników
carskichdoUrgiwstyczniu1829roku,codałomuszansęnapogłębienieznajo-
mościmongolskiegoipoznanieprawdziwejMongolii.NastępnieobajzPopowem
wyruszylizIrkuckanatakzwaneZabajkale.Kowalewskipragnąłjednakpojechać
jeszczedalejiszykowałsiędowzięciaudziałuwdelegacjimisjiprawosławnejdo
Pekinuw1830roku14.Jegoplanypowiodłysięiwlipcu1830opuściłIrkuckjako
sekretarzdelegacji.PrzezTroickosawsk,KiachtęiUrgęmisjadotarławlistopa-
dzie1830r.doPekinu.TuKowalewskispędziłsiedemmiesięcy,poznającmiej-
scowąkulturęispotykającsięzprzedstawicielamimongolskiegoduchowieństwa.
Wczerwcu1831rokuskładpoprzedniej,dziesiątejmisjiprawosławnejopuścił
Chiny.KowalewskizatrzymałsięjeszczepodrodzenaZabajkalu,poczymrazem
zPopowemwróciłdoKazaniawmarcu1833roku.
WczasiepobytuwśródBuriatów,wMongoliiiChinachJózefKowalewski
zawarłszeregznajomościzMongołami.Jednymzjegonauczycieliwzakresie
buddyzmuzostałrezydującywPekinieMindżulChutuchta(1789-1839)15.Józef
Kowalewskićwiczyłznimmongolskiizapoznawałgozwiadomościaminatemat
Europy-dziękitemupowstałotybetańskiedziełoMindżulChutuchtyzatytuło-
wane’Dzamglingrgyasbshad(DSzczegółowyopisświata”).Przydzielonyprzezlamę
mongolskimnichBaldanzostałosobistymnauczycielemKowalewskiegowzakre-
siemongolskiegoitybetańskiego.ZdaniemW.L.Uspenskiegotekontaktyinauki
otrzymanewPekinieznaczącoprzyczyniłysiędorozwojukarieryakademickiej
J.Kowalewskiego16.Napewnomiaływpływnapisanyprzezniegosłownikmon-
golsko-rosyjsko-francuskiztybetańskimiisanskryckimiparalelami.Totrzytomo-
wedziełostanowidodziśniezastąpionenarzędziedobadanialiteraturymongol-
skiej,zwłaszczaotematycebuddyjskiej17.
W.L.Uspienski,KollekcijaO.M.Kowalewskogowsobraniiwostocznychrukopisejiksilografowbiblioteki
Sankt-PetersburgskogoUniwersiteta,[w:]O.M.Kowalewski:Biografijainasledije(1801-1878),red.
I.W
.Kul)ganek,Kazan)2004,s.231-250.
13A.W
.Popow(1808-1865),mongolista,profesorUniwersytetuwKazaniu,poI.J.Schmid-
cieobjąłkatedręmongolistykiwSt.Petersburgu.Por.W
.Kotwiczop.cit.,s.116.
14W.L.Uspienskipodaje,żeprzygotowaniarozpocząłjużw1828roku.Por.JosefKowalewski
andMinjulHutugtu(1789-1839),[w:]OrientalStudies,ProceedingsoftheInternationalConferenceof
OrientalStudies,red.A.Bareja-Starzyńska,M.Mejor,DRocznikOrientalistyczny”2009,t.LXII,
z.1,s.223.
15WięcejoichznajomościpiszeW
.Kotwicz,op.cit.,s.78-85,W.L.Uspienski,op.cit.,
s.222-227.
16W.L.Uspienski,op.cit.,s.226.
17Otym,zjakwielkąrzetelnościąpodchodziłKowalewskidoswejpracy,świadczyjego
własnyegzemplarzIItomusłownika,odnalezionywbiblioteceUniwersytetuwSt.Petersburgu,
przekazanyprzezW
.Kotwiczaw1923.Tomupstrzonyjestkorektamiidodatkowymiinfor-
