Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MirosławPrzylipiak
su,MrArkadincynicznieuśmiercaludzi,alerozczulającąmiłościąkocha
swojącórkę,inspektorQuinlanzDotykuzłastajesięwprawdziezbrodnia-
rzem,alejegodziałaniewynikaHznienawiścidoprzestępstwa”43.Następnie
Płażewski,podążającwyraźnietropemargumentacjiBazinowskiej,twier-
dzi,żeHWelles,samąstrukturąopowiadaniaostrzegającywidzów,żedany
obrazniemusimiećtylkojednegoizawszetegosamegoznaczenia,dzia-
łałbezspornienarzeczzaktywizowaniawidza,uczynieniagowjakiejśmie-
rzewspółtwórcąfilmu”44.Takizaśsposóbopowiadania,akcentującywielo-
znaczność,byłzupełnąnowościąwowymczasie,dlategozostałprzezjego
współczesnychniezrozumiany.
Narracja,nazwijmyto,bazinowska-choćjejautorzyniezawszesiędo
francuskiegokrytykaodwołują-zdecydowaniedominujeprzyodmierzaniu
zasługObywatelaKane’a.Obokniejpojawiająsięiinne.Niektórzykomen-
tatorzynajwiększejwartościfilmuupatrująwsubiektywizacjinarracji.Na
przykład-zdaniemRafałaSyski-ObywatelKanesprawił,żeHstrategiesu-
biektywizacjiiniepewnościpoznawczejstałysięjednązdrógrozwojukina,
różnierealizowanąuKurosawy,Antonioniego,ResnaisaiFelliniego”45.Po-
dobnieKrzysztofDemidowiczstwierdza,żeHWielkimosiągnięciembyło
użyciejednejzwersjinarracjisubiektywnej”46.Zarazemautortenwskazu-
jenainnytypbohatera,składającegosięzesprzeczności,bouosabiaame-
rykańskimitsukcesu,azarazemjestjegokarykaturą.PawełMossakowski,
dlaktóregoObywatelKanejestfilmemtakznakomitym,żeHniewiadomo,
zacogochwalićwpierwszejkolejności”,zaczynarównieżodpostacigłów-
negobohatera-Htakidealniezłożonejzwewnętrznychsprzeczności,żedo
końcapozostającejenigmą”.Przemianapotentatawsamotnego,żałosnego
człowiekawciążrobiwstrząsającewrażenie,łatwoteżmożnawniejzoba-
czyćsymbollosówAmerykiijejnaczelnegomitu.Awreszcie-stwierdza
Mossakowski-odstronyfilmowejhistoriaopowiedzianajestzabsolutnym
mistrzostwem-poprzezdoskonałezestrojenieinscenizacjiigryaktorskiej,
obrazuimuzyki47.TadeuszSobolewskiwartykulez2012rokupowtarza
obiegowesądyoautobiograficznymcharakterzeObywatelaKane’a(HOrson
Welleswywlekatuwłasnetajemnice-cudownegodziecka,uwielbianego
iwcześnieosieroconego”),oWellesiejakoprekursorzekinaniezależnego,
opodobieństwieodgrywanychprzezniegopostaciHnitoBoga,nioszusta”-
aleprzedewszystkimzwracauwagęnaaktualnośćfilmuzarównowformie,
jakitreści.Języktegofilmujestzadziwiającowspółczesny,tennajwspanial-
szydebiutwdziejachkinajestwciążmłody-twierdzikrytyk.Błyskotliwy
pastiszkronikfilmowychzapowiadamodnedziśmockumenty,właściwymu
styldługichujęć-sekwencjipowracadziśdokina,Hnaprzekórmigotliwemu
montażowitelewizyjnemu”.Oglądanyprzezpryzmatdzisiejszejsytuacjina
43Ibidem,s.139,142.
44Ibidem,s.143.
45Ibidem.
46K.Demidowicz,DlaczegozachwycanasKane…
47P.Mossakowski,ObywatelKane,HCojestgrane.Warszawa”17.09.2010.
