Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Regnuminsedivisum...
101
zakusypiastowskichkrewniakówokazywałysięzazwyczajbuntylokalnego
możnowładztwa,podważającewładcząlegitymizacjęksiążąt.Wkontekście
powyższejanalizyterminówopisującychwyobrażeniawładcówepokirozbicia
dzielnicowegoowłasnymstatusiestwierdzićtrzeba,żepraktycznarealizacja
jakiegokolwiekDprogramuzjednoczeniowego”oznaczaćmusiałabyrady-
kalneikonfliktowezakwestionowanielegalnościpanowaniaznacznejczę-
ściczłonkówrodu.Ztegowzględusamoformułowanietakiegoprogramu
przezktóregośzksiążątwydajesiępewnymanachronizmem.Przekonanie
oniemożnościlegalnegowydziedziczeniaczłonkówdynastii–dominorum
naturaliumwichlokalnychwładztwach–iszansienagromadzenietytułów
własnościowychjedyniedrogąkonsensusu,małżeństw,układówodziedzi-
czeniuinegocjacjizelitamiwspólnotpolitycznychposzczególnychksięstw
byłogłębokozakorzenionejeszczewXIVw.Dlategotakistotnewydajesię
rozpatrzeniewdrugiejkolejnościelementówstrategiidynastycznej,czemu
poświecęwięcejuwagiwdrugiejczęścipracy.
Źródłotwórczekonfliktystanowiąniekiedynajlepsząokazjędogłębszego
wniknięciawświatpojęćiwartościkluczowychdlazrozumieniapryncy-
piówkulturypolitycznej.Dladziejówdynastiipiastowskiejwnewralgicz-
nymokresiepetryfikacjipodziałówdzielnicowychtakimepizodembędzie
konfliktowładzęwWielkopolsce,toczącysięprzedewszystkimwlatach
1231–1242,aleposiadającyswąspecyficzną–jaksięokaże–kontynu-
acjęjeszczewdrugiejpołowielatpięćdziesiątychXIIIstulecia.Mimocałej
swejburzliwościdziejepolitycznePolskiXIIIw.znajązaledwieówjeden
przypadekpróbytrwałegoprzejęciaznacznejczęścidziedzictwajednejlinii
piastowskiejprzezinnągałąźdynastii73.Genezadługotrwałegokonfliktu,
któryskutkowałzajęciemw1234r.dużejczęściWielkopolskiprzezksiążąt
śląskich,niejestdostateczniejasna.Jegopodglebiembyłazawziętarywali-
zacjaodominacjęiterytoriumpomiędzydziedzicamiMieszkaIIIStarego–
WładysławemLaskonogimijegobratankiemWładysławemOdonicem74.
Naszymcelemniejestturekapitulacjaidokładnarekonstrukcjadobrze
znanychiwielokrotnieopisywanychwliteraturzewydarzeń,leczraczej
przeanalizowaniewyobrażeńrywalizującychstronopodstawachwła-
snychroszczeńwsytuacjiwyraźnegokonfliktunorm.Cennedlahistoryka
upiśmiennieniekonfliktuzawdzięczamytypowemudlaksiążątpolskich
73RządyBolesławaPobożnegonaKujawachpowypędzeniustamtądprzezrycerstwoksięcia
Siemomysła,zob.J.Karwasińska,Sąsiedztwokujawsko-krzyżackie1235–1343,w:eadem,Wybór
pism.KujawyiMazowsze,Warszawa1997,s.78–85,sprawowanebyłyjedynietymczasowo,
najwyraźniejbezzamiarutrwałegoprzejęciadzielnicyodległegokrewniaka.
74Dziejepolitycznetegokonfliktuzostałyjużwielokrotnieiwyczerpującoomówionewlite-
raturzewbiografiachkolejnychksiążąt–ostatnioB.Nowacki,PrzemysłI,synWładysława
Odonica,książęwielkopolski1220/1221–1257,Poznań2003,gdzienas.36–65zebraniestar-
szychopracowańzagadnienia.Nowszepraceniestetyniewychodząwistociepozadeskryptywne
przedstawienieznanychoddawnafaktów.
