Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Uzasadnieniecelupracy
wtedy,gdysąkoniecznewdemokratycznympaństwiedlajegobezpieczeństwa
lubporządkupublicznego,bądźdlaochronyśrodowiska,zdrowiaimoralności
publicznej,albowolnościiprawinnychosób.Ograniczeniateniemogąnaruszać
istotywolnościipraw”,awięczperspektywyprzepisuocharakterzeuniwersal-
nymipodstawowymdlaochronywolnościiprawczłowieka.Okazaćsiębowiem
może,żewskazanaregulacjawymuszanaustawodawcytworzenietylkotakich
norm,którebędąwstanieoddziaływaćmotywacyjnienaswoichadresatów;
wprzypadkuzaśosóbniepoczytalnychtakieoddziaływaniejestniemożliwe.Co
zatymidzie,wstosunkudotakichosóbprawnokarnenormysankcjonowanenie
mogłybybyćformułowane,awkonsekwencjiosobyniepoczytalnenormtychnie
mogłybyprzekroczyć.
WartorównieżzwrócićuwagęnawymownypoglądZygmuntaZiem-
bińskiego,zgodniezktórym:„To,iżmówimyonormachpostępowania,anie
onormachzachowania,związanejestztym,iżnormodawcapostępującyracjo-
nalniepodejmujestanowienienormjedyniewtedy,gdynakazywaneczyzakazy-
waneprzezdanąnormęzachowaniejestpostępowaniem,toznaczyzachowaniem
zależnymodwolidanegoczłowieka”24,idalej:
Byłobynieracjonalniezakazywaćkomuśzachowań,czynakazywaćzachowania,
nadktórymionniepanuje,bototylkoniepotrzebnienarażaautorytetnormodaw-
cy.Możebyćinaczejwprzypadkupatologicznegonormodawstwa,wktórymnie
zależynamnatym,abyadresatnormyzachowałsięwwyznaczonysposób,lecz
oto,bymiećpretekstdowymierzeniasankcjiprzewidzianejzanieposłuszeństwo
danymnormom25.
Wspomniećwartowreszciewtymmiejscu,żeinspiracjądopodjęciarozwa-
żańzaprezentowanychwtejksiążcebyłyustaleniaautorawzakresieproblema-
tykisamobójstwa26.Okazałosiębowiem,żebezpośrednizakaztargnięciasię
człowiekanawłasneżycie/samobójstwaniebyłbyprawniedopuszczalny,gdyż
niemógłbyspełnićwymogówkonstytucyjnych,niebędącwstanieskutecznie
oddziaływaćnajegoadresata(ewentualnaregulacjaustawodawczazakazująca
wsposóbbezpośrednitargnięciasięczłowiekanawłasneżycie/samobójstwanie
byłabywstaniedoprowadzićdozamierzonychprzezustawodawcęskutków).
Stanpsychicznyjednostkipoprzedzającyzamachsamobójczy(syndrompresu-
icydalny),będącypierwszymzczynnikówostrzegającychnas,żedanyczło-
wiekjestzagrożonysamobójstwem,charakteryzujesięwszakżenastępującymi
24Z.Ziembiński,Problemypodstawoweprawoznawstwa,PWN,Warszawa1980,s.122.
Zob.też:tenże,Normypostępowania,w:S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarys...,s.25.
25Tenże,Problemy...,s.122.
26Zob.K.Burdziak,Samobójstwowprawiepolskim,WoltersKluwerPolska,Warszawa
2019.
19
