Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęciepodmiotuprawamiędzynarodowego
39
ZdaniemJ.Pieńkosa:„Podmiotemprawamiędzynarodowegojestobok
państwakażdaosobamającazdolnośćprawnąwzakresieprawamiędzynaro-
dowego,powstaławwynikupozytywnegodziałaniapaństwlubktórejzdolność
doposiadaniaprawiobowiązkówmiędzynarodowychzostałanadanabądźpo-
twierdzonawwynikuuznaniaprzezpaństwa.[...]Przytymzakresprawiobo-
wiązkówtychpodmiotówniejestidentycznyi[jestprzyp.K.K.]zawszewęższy
niżpaństwa.[...]Formamidziałalnościpaństw,przezktórenastępujenadanie
podmiotowościprawnomiędzynarodowejosobominnymniżpaństwa,sąpozy-
tywnedziałaniepaństworazuznaniemiędzynarodowe.Podmiotowośćmiędzy-
narodowajestkategoriąhistoryczną,tzn.zmiennąwczasie,akrągpodmiotów
prawamiędzynarodowegozależyodokresurozwojustosunkówipraktykimię-
dzynarodowej”116.
ZkoleizdaniemJ.Gilasa:„Podmiotamiprawamiędzynarodowegopublicz-
negosątepodmiotywystępującewstosunkachmiędzynarodowych,których
postępowanieregulujebezpośrednioprawomiędzynarodowe”117.Jakopodmioty
stosunkówmiędzynarodowychwskazałnatomiast„państwaiorganizacjemiędzy-
narodowe,leczwokreślonychsytuacjachnawetosobyfizyczne,osobyprawne,
np.spółkimiędzynarodowe,partiepolityczne,mniejszościnarodowe,klasy,atakże
zbiórosóbfizycznych,jakotzw.międzynarodowaopiniapubliczna”118.Abysfor-
mułowanaprzezeńdefinicjabyłapełna,należydodaćzaJ.Gilasem,że:„Innymi
słowy,podmiotowośćprawamiędzynarodowegopublicznegojestzdolnościąna-
bywaniaprawizaciąganiabezpośredniozobowiązańmiędzynarodowych.Wsfor-
mułowaniutymimplicitedeniowanopodmiotowość,odwołującsiędotakich
pojęć,jakzdolnośćprawnaizdolnośćdodziałańprawnych”119.Zdolnośćprawna
tozdolnośćdotego,bybyćpodmiotemprawiobowiązków.Jakjużwskazano
jużonatylkowświetledefinicjiW.GóralczykaiS.Sawickiegowystarczado
uznaniadanegopodmiotuzapodmiotprawamiędzynarodowego.J.Gilaswpro-
wadzadodatkowekryteriumzdolnośćdodziałańprawnych,tj.zdolnośćdowy-
woływaniaskutkówprawnychwłasnymidziałaniami.
ZdaniemJ.Gilasawsferzeprawamiędzynarodowegozdolnośćtaprzeja-
wiasiętym,że:
„–podmiotmożedokonywaćwszelkichczynnościprawnych;
podmiotmożeutrzymywaćstosunkidyplomatyczne,konsularne;
podmiotmożetworzyćnormyprawamiędzynarodowego;zwłaszczazawie-
raćumowymiędzynarodowe(iustractatuum);
podmiotmazdolnośćprocesowąprzedtrybunałamimiędzynarodowymi;
podmiotowiprzysługująprzywilejeiimmunitety;
116Ibidem,s.56.
117J.Gilas,Prawomiędzynarodowe...,s.114.
118Ibidem.
119Ibidem.