Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Podmiotprawamiędzynarodowegoaosobaprawamiędzynarodowego...
47
tedwapojęciasąstosowanezamiennieitrudnowskazaćnarzeczywisteżnice
międzynimi”160.
Niekiedytworzysiętakżeinneobokosobowościprawamiędzynarodowe-
gopojęcia,któremająokreślićstatuspewnychpodmiotów,takbynieprzypi-
saćimpodmiotowościprawamiędzynarodowego.JaksugerujeM.Perkowski:
„Zbliżającsiędoprawoznawstwa,wartowyróżnićpojęcie«benecjentprawamię-
dzynarodowego»,rozumianejakopodmiotbierny,wodróżnieniuodpełnej(czynnej
ibiernej)podmiotowościprawamiędzynarodowego.Benecjentniezależnieod
jegowolijest«dostrzegany»przezprawomiędzynarodowe,którekształtujejego
statusnieprzewidującchoćbyodnośnychkonsultacji,niemówiącodecydowa-
niu”161.Jakotakieautorwskazujenp.„biernepodmiotyochronyhumanitarnej
wkonfliktachzbrojnych”162.
Prawomiędzynarodowecorazbardziejjednakwzmacniaichstatus.Art.85
RegułProcesowychiDowodowychMTK,przyjętychnapodstawieart.51ust.1
StatutuMTKprzezZgromadzeniePaństw-StronStatutu,stanowi,iżpokrzywdzo-
nymiwpostępowaniuprzednimmogąbyćzarównoosobyzyczne,jakiprawne.
Dajeimtoszereguprawnieńwpostępowaniuprzedtymsądemmiędzynarodo-
wym.Takwięcici„sztandarowi”,jakdotąd,„beneficjenci”prawamiędzynaro-
dowegostalisięjegoaktywnymipodmiotami.
JakdodajeM.Perkowski:„Podobniemożnarozumiećpojęcie«nosicielprawa»
(międzynarodowego),zupodobaniemwykorzystywaneprzezdoktrynęniemiec-
ką(derTräger)163.Jaksięzdajeodróżniaćnosicielaodbeneficjentamożepo-
tencjalnystantegopierwszego,któryuaktywniasięwarunkowo.Wprzypadku
beneficjentajeślijużtakowystatusosiągnieniezależyodwarunkówitp.Oba
pojęciamającharakterczystoteoretyczny,pozwalając«ratować»embrionalnelub
zanikoweformypodmiotoweprzedteoretycznymniebytem.Znaczenieobukon-
cepcjidlateoriiprawamiędzynarodowegowydajesięadekwatnedowskazanej
kondycjiowych«ratowanych»form”164.
Niektórzyprzedstawicieledoktrynyużywajątakżepojęcia„niepaństwowy
aktor”(ang.non-stateactor),któremaokreślaćczynnegouczestnikastosunków
160B.Mielnik,Kształtowanie...,s.18.
161M.Perkowski,Kształtowanie…,s.458.Pojęciategoużywająm.in.L.Antonowicz,Podręcz-
nikprawamiędzynarodowego,Warszawa2003,s.23;J.M.KołosowiI.I.Łukaszuk.J.M.Kołosow,
Niekotoryiewoprosymieżdunarodnogoprawa,SGP1990,nr11,s.89;I.I.Łukaszuk,op.cit.,s.33–
39.Zob.także:L.Antonowicz,Zagadnieniepodmiotowości…,s.26.
162M.Perkowski,Kształtowanie…
163Pojęcia„nosicielprawa”używanp.Hans-JoachimHeintze.H.-J.Heintze,VölkerimVölker-
recht,[w:]K.Ipsen,Völkerrecht,wyd.5,München2004,s.405–416.Używajągotakżeniektórzy
przedstawicielerosyjskiejdoktrynyprawamiędzynarodowego.Zob.np.R.A.KalamkarianiJ.I.Mi-
gacziew,Mieżdunarodnojeprawowwoprosachiotwietach.Ucziebnojeposobije,Moskwa2006,
s.56;R.A.KalamkarianiJ.I.Migacziew,Mieżdunarodnojeprawo.Ucziebnik,wyd.2zmienione
iuzupełnione,Moskwa2005,s.149.
164M.Perkowski,Kształtowanie…,s.458–459.Por.M.Perkowski,Samostanowienienarodów
wprawiemiędzynarodowym,Warszawa2001,s.47in.