Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zkoleipamięćniejest–zdaniemSzumana–cechąważnącharakterologicz-
nie.Istniejewrodzoneuzdolnieniepamięci,aletreningmawtymzakresieduże
znaczenie.NaszczególnąuwagęzasługujewyróżnionaprzezSzumanazdolność
dowytwarzaniaruchowychautomatyzmów.PodaneprzezSzumanatypologie
pamięcizostałyzastąpioneprzeznowe,szczegółowoopracowane(m.in.Jago-
dzińska,2008).NatomiastzaznaczoneprzezSzumanaiprzywołanewomówie-
niuzagadnieniadotyczącepamięcisąnadalaktualne.
Womówieniuwyobraźniistotnewydajesięzwrócenieuwaginajejdwojaką
rolę:służyantycypowaniudoświadczenia,alejesttakżerodzajemucieczkiod
rzeczywistości.Wyobraźniaumożliwiawytworzeniepełnegożyciawewnętrzne-
go,aletakżeprowadzidonierealnego,egocentrycznegomyślenia.
Szumanwyróżniatrzyfunkcjeumysłowości:kognitywno-poznawczą,prak-
tycznąiadaptacyjną.Kognitywno-poznawczafunkcjaumysłowościsłużywytwa-
rzaniuobrazuświata.NRozumbudujeikonstruujetenobraz,mądrośćgopogłę-
biaiznajdujewnimto,coistotne,dowcipgookraszaiurozmaica,rozsądekgo
urealnia,wyobraźniagorozszerzairozwijaponadrzeczywistegranice”(s.124).
Funkcjapraktycznawiążesięzezdobywaniempraktycznejorientacjiwświecie.
NOrientacjapraktycznawymagasprytu,rozsądku,roztropności,rozumu(zarad-
ności)”(s.124).Wtejfunkcjiumysłowośćsłużyprzewidywaniu,oceniewarun-
ków,rozeznaniusytuacji.Funkcjaadaptacyjnanatomiastobmyślaniu,aktualizo-
waniuistwarzaniuśrodkówprowadzącychdoosiągnięciacelów.NUmysłowe
zdolnościdecydująonaszympoznawczymipraktyczniezaradnymstosunkudo
rzeczywistości”(s.125).
CzęśćIIIksiążki,zatytułowanaOsobowośćczłowieka,dotyczyaktualizacji
wrodzonejnaturypodwpływemśrodowiska,zdarzeńlosuorazdoświadczenia.
Szumanzaczynaodprzedstawienianawykowegosposobubyciaróżnychludzi,
któryjestnastępstwemnaturyiprzyzwyczajeń.Tennaturalnysposóbbyciaak-
tualizujesięwmimice,gestach,czynnościach,stanowiącnaturalnyprzejawoso-
bowości,charakterystycznydlaposzczególnychjednostek.Sposóbbyciatopięt-
nokażdejosobowości.Natejpodstawiemożnasubiektywnie,alenaogółtrafnie,
odczytaćcechydanegoczłowieka:jegointeligencję,możliwości,braki,tokim
jesticzymmożesięstać.Szumanprzedstawiatypologięsposobówbyciazwiąza-
nychzusposobieniem.Usposobieniewesołemożeprzybraćtakiesposobybycia,
jak:figlarny,dowcipny,filuterny,jowialny,frywolny,psotny,urwisowaty,kpiar-
ski,szelmowski.Usposobieniemelancholijnezaśprzybieratakiepostaciesposo-
bówbycia,jak:łzawy,płaczliwy,wzdychający,warkotliwy,ponury,aleteżnie-
cierpliwy,marudny,drażliwy,zgryźliwy.Wtymiwwieluinnychmiejscachwtej
książceSzumanpokazuje,jakbardzoróżniąsięludzkieosobowości,jakrozmaite
barwyiodcienieprzyjmująposzczególnecechy.Zabiegten,moimzdaniem,po-
XXXIX
