Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
[1939]
powrótdowolnejWarszawywniezbytdalekiejprzyszłości.Jednakżezagadnienie
istnieje:organizowaćsobietutajżycieczyczekaćnapowrót?
[Białystok].5XII[1939].Wtorek
Wstajęwcześniej.MyślkrążywokółWarszawy.Wpaśćchoćbynajedendzień.
Zaczynamodczuwaćnostalgię.RuedeChatquiPêche34.Śniadaniezdwoma
włościanami,gośćminaszejgospodynizMłodejJastrząbki35.Postawaichtaka,
zjakąsięjużspotykałemuchłopów:sympatiadlażołnierzysowieckichzewzględu
naichpoziommoralny(jedynyzarzut:stosunekdoreligii),alekceważeniedo
tamtegokrajuzabiedę,jakawprzekonaniuchłopówtampanuje.Ciwoląbyć
podSowietaminiżpodNiemcami.Sąoptymistycznienastrojeni,jeżeliidzie
oprzyszłośćPolski.
Nadworcubliskoczterygodzinywogonkupobilet.Jestemjużwdrożony
wpostawęczłowiekacierpliwego.Wśródczekających(niektórzypodobnopo
dziesięćgodzin)trzytypy:zrezygnowani,kombinatorzyiorganizatorzyładu.
Publicznośćprzeważniepoddajesięchętnieenergiczniejszymorganizatorom
samorzutnym,bonajgorsząrzecząjestniepewność,czystaniewogonkuwogóle
doczegośdoprowadzi.
Przyjeżdżamo18.00doGrodna.UNinyAssorodobrajzastajęwiadomość
oOssolineum:ndyrektormazamiarwciągnąćOssowskich”36.Znówzmiana
orientacji.Znowuwahanie:zostaćwGrodnieiczekaćnalisty,czyjechaćnatych-
miastdoLwowa?Przeciwtemuostatniemuprojektowiprzemawia(pozaprzy-
krościąprzyznaniasiędotego,żecaławyprawagrodzieńskabyłaniepotrzebna)
ewakuowałasiędoBiałegostoku,awczerwcu1941r.wróciładoWarszawy.Powojniekontynuowała
pracęwGUS.Wr.1967zapracępt.Bibliotekaspecjalnajakowarsztatpracynaukowejnaprzykładzie
BibliotekiGUSuzyskałastopieńdoktoranaUniw.Łódz.;Arch.UW,sygn.KEM/8166.Zob.Andrzej
Jopkiewicz,IrenaMorsztynkiewiczowa(1902–1986),nPrzeglądBiblioteczny”1987,nr2,s.129–144.
[2]WandaMarkowska(1912–1999),absolwentkaWydz.HumanistycznegoUW;członekred.mie-
sięcznikanLewar”;wl.1933–1938członekKomunistycznejPartiiPolski;przyjętadoOssolineum
przezBorejszę,powkroczeniuNiemcóww1941r.,wróciła–jeszczewczerwcu–doWarszawy;pisarka
itłumaczka,autorkaksiążekprzybliżającychkulturyróżnychnarodów,m.in.Baśniróżnychludów,
zAnnąMilską,KsiążkaiWiedza,Warszawa1948,iMitówgreckichwopracowaniudlamłodzieży,
KsiążkaiWiedza,Warszawa1949.
34
Ul.KotaRybaka,wąskauliczkawDzielnicyŁacińskiejwParyżu.Ossowskiprzywołujetę
nazwęwtrudnychsytuacjachegzystencjalnegozakleszczenia.
35JastrząbkaMłoda,wieśwgminieŚniadowo,pow.łomżyński.
36Od7grudnia1939r.do11stycznia1940r.podaniaopracęwOssolineumwniosło
ok.50osób–pracownikównaukiikultury:uchodźcóworazlwowian;wśródnichczęśćtoosobyna-
rodowościżydowskiej.Zob.MaciejMatwijów,ZakładNarodowyim.Ossolińskichwlatach1939–1946,
Tow.PrzyjaciółOssolineum,Wrocław2005,s.45.
21
