Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StanisławOssowski
opóźnieniewskomunikowaniusięzMarychnąiobawajakichśwynikłychztego
nieporozumień.
[Grodno].6XII[1939].Środa
Wnocy,spędzonejnamateracunaziemiukuzynówNinyAs.[Assorodobraj],
decydujęsięostateczniejechaćdoLwowa.
RozmowazNihorem[Nachmanem]37:rezerwujęsobiemożnośćpowrotu
zeLwowa.
PopołudniucerkiewkanaKołoży,malowniczopołożonaibardzociekawa
budowla(podobnoXIwiek!).Ścianyniczympasnabijany:ninkrustacje”ka-
mienneihaftowe.Płaskiegłazyonieregularnychkształtachjakomotywdekora-
cyjny–cośjakgłazyCarnacu
38
.Nadnimilicznebarwnekrzyże,równoramienne,
przeważnieprzypominającekształtkrzyżóworderowych.Ornamentykapłaska
beztroskiokompozycjęcałości(pomimożeornamentykaarchitektoniczna–coś
wrodzajuskarp–jestregularna).Jedyniemniejszegrupyninkrustacji”wykazują
dążeniedoukładówregularnych.PodpewnymwzględemjakwDębnie,tylko
dalekobardziejprymitywne–ibezzapełnianiaprzestrzeni.Ponieważcałośćnie
dajesięogarnąćjednymukładem,pobudzasilniejpierwotnąfantazję:okobiega
pościanachwśródregularnychinieregularnychkształtów,regularnychiniere-
gularnychukładów.Czymiałobytoodpowiadaćkulturzenieujętejwkarby
zewnętrznejorganizacji?Byłbytobardzonaiwnysocjologizm,aczkolwiekpod
pewnymiwzględamiorganizacjażyciamiejskiego,zktóregowyrastałyregu-
larneukładyromańszczyznyigotyku,jestbardziejspoistaniżorganizacjażycia
sielskiego.Czytaostatnianiejestbardziejpoliukładowa?(bezzorganizowania
wukładnadrzędny).
–––
Nigdzienieuderzataksilnywpływśrodowiskajakużołnierzysowieckich.
Tensamstyl,tasamapostawawzględemludzi,analogicznystosunekdokobiet,
tesamepoglądy.Oczywiścietrudnostwierdzić,wjakiejmierzeto,comówią,
jestszczere,awjakiejmierzejestwynikiemposłuszeństwa.Możnaśledzić,jak
sięnaichkulturzeodbiłodmiennyustrójekonomiczny.Chłopiżartująsobie
zżołnierzy,żecipłacązawszystko,ilesięzażąda.Tymczasemjesttowynikiem
brakuhandluprywatnegowZSRR.Tamsięnietrzebainiemożnatargować.
37
NachmanNaumAssorodobraj(1877–1943),inżynier,działaczoświatowy,rzemieślniczyiradny
wCzęstochowie;inspektorżydowskichszkółzawodowychwWarszawieiGrodnie.Wzajętymprzez
ZSRRGrodniedalejpracowałwoświacie;zginąłwniem.oboziezagłady;byłojcemNinyAssorodobraj.
Zob.www.encyklopedia.czestochowa.pl.
38WBretanii;Ossowskibyłtamw1922r.,zob.t.1Dzienników,s.104.
22
