Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozmowyzeStresemannem,przyktórychbyłemczęściowoobecny.4
PunktemwyjściaMarszałkawtychrozmowachbyłotwierdzenie:
„Stosunkipolsko-niemieckiesąoddziewięciulatstalezłe,przyczym
Niemcyprowadząpolitykęnapastliwą.Bilanstychlatwskazuje,
żePolskanatymmimowszystkonicniestraciła,aNiemcynietylko
niezarobiły,aleszkodząsobienaforummiędzynarodowym.Czy
wartokontynuowaćtakistanrzeczy?“
MarszałekmiałwGenewieświeżydowóddlaswegotwierdzenia
wsposobietraktowaniaStresemannamimowszystkojakokogoś
wrodzajuprzestępcy,nawetprzeztakugodowegoczłowieka,jak
Briand,orazwfakcie,żeStresemannzżymałsięwyraźnienaswoją
rolęiczułsięwGenewiewzłejskórze.Stresemannniepróbował
nawetzaprzeczyćsłusznościtezyMarszałka.Zacałąodpowiedź,nie
liczącdrobnychargumentówbezznaczenia,skonstatował,żejest
tonapewnosłuszne,alerozłożyłprzytymręcezgestembezsilności,
dodając,żejeślisięztakąmyśląwystąpiwBerlinie,towezmą
jąwręce„dieGeheimräte—undwissenSie,HerrMarschall,die
Geheimräte...“5
Spokojneokreśleniepolskiejpolitykizagranicznejudałosięprzez
podróżgenewskąniewątpliwiewznacznymstopniu,natomiastpróba
odprężeniamiędzyWarszawąaBerlinemniemiałażadnychgodnych
uwaginastępstw,pozastałymiwysiłkamiwybitnegoposła
niemieckiegowWarszawiep.Rauschera,człowiekaoszerokich
horyzontachmyśleniainiewątpliwiedobrychintencjach.
Pragnętuzgórydodać,żedopatrujęsięwtejpróbieMarszałka
wstosunkudoNiemiecdwóchzasadniczychelementów:
1)Marszałekzawszetwierdził,żeumiejętnośćbezpośredniego
ułożeniastosunkówzsąsiadamijestdlakażdegopaństwarzeczą
szczególniecenną,gdyżdajeprawdziwąswobodęregulowania
wszystkichinnychstosunkówmiędzynarodowychidajewiększą
niezależnośćpolityki.
2)Zaszczególniezłyiniebezpiecznywswejkoncepcji
naprzyszłośćukładmiędzynarodowyuważałMarszałekLocarno.
Wukładzietymstworzonobowiemlegalnąformędlautrwalenia
niebezpiecznegobrakurównowagimiędzyZachodemiWschodem
Europy.Niebyłodośćostrychsłów,którychbyMarszałekwstosunku
dotegotraktatunieużywał,idośćwielkiejtroski,ażebytenbrak
równowagiwyrównać.
