Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WpewnejchwilipoświęciłteżMarszałeksporouwagirodzinie
królewskiej.Byłotonawetdlamnietrochęzastanawiające.Wyniktej
ocenybyłcałkowicieujemny,ajedynieokróluFerdynandzie
pozostałowspomnienieuczciwegopartnera.Wystarczywspomnieć,
żeMarszałekznaciskiemprzeciwstawiałosobęksiężnejHeleny
greckiej(żonykrólaKarola)całejbezwyjątkureszcierodziny.
Powyższefragmentaryczneuwagipotwierdzająwzasadzie,
żewprzewidzianymprzezMarszałkapięcioleciudoistotnychzmian
wpolitycezagranicznejniedoszło.Nawettakmocneustawienie
sprawylitewskiej,którejdalszelosypowierzyliśmyformalnieLidze
Narodów,niepozwoliłonadalszypraktycznypostęp,pozaparu
bezpłodnymipróbamikonferencji(Królewiec).9
Jeszczeciężkikryzyswewnętrzny1930r.mógłsiędokonać
watmosferzespokojuzzewnątrz.
Przechodzącpotrzymiesięcznymokresiewicepremierostwa
wlistopadzie1930r.jakopodsekretarzstanudoMSZ,miałem
normalnąmożnośćrozpoczęciaprzebudowyorganizacyjnej
ipersonalnejprzedewszystkimtegourzędu,któratomisjazostała
mipowierzonazawspólnązgodąnakonferencjiodbytejprzy
tworzeniugabinetupłk.Sławka,wobecnościMarszałka,nowego
premiera,p.AugustaZaleskiegoimojej.10
Przewidywanew1926r.„przynajmniejpięćlatspokoju“
sprawdziłosię,niezostałojednakowieleprzekroczone.Rok1931
zdradzałjużpewnefaleniepokojuwEuropie.Niepowodzeniazebrań
konferencjirozbrojeniowej,marazmLigiwskazywałynasłabnięcie
nawetkonwencjonalnejstabilizacjistosunków.Wzakresienaszych
bliskichsprawstosunkigdańskiewykazywałyrosnącenapięcie
itendencjedojawnegojużlekceważenianaszychpraw.11Natomiast
politykaMoskwywydawałasięprzyjmowaćkursbardziej
umiarkowanyipewnąskłonnośćdolepszegoułożeniastosunków
zbezpośrednimisąsiadami.12
Naprzełomie1931i1932r.Marszałekzawiadomiłmnie,
żewolałby,ażebymnaświętaniewyjeżdżał,apozostałdla
przedyskutowaniapolitykimiędzynarodowej,korzystając
zespokojniejszejatmosferyświątecznej.Byłotootylenovum,
żezgodniezumowąstarałemsięwMSZniepodejmowaćzbytwielu