Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
inicjatywpolitycznych,zmuszonyjedyniedowiększejdziałalności
wtymkierunkuprzezdługotrwałepozostaniep.Zaleskiego
nakonferencjirozbrojeniowejwGenewieorazprzezto,żep.Zaleski
chętniepozostawiałmisprawywschodnie,którychoczywiście
zGenewyzałatwićniemógłidoktórych,jaksamprzyznawał,nie
miałszczególnegozainteresowania.
NaświątecznejkonferencjiuMarszałkastwierdzonezostało,
żearmaturapolitycznastosunkóweuropejskichsłabniewdalszym
ciągu.Nakazujetozjednejstronywiększączujnośćibardziej
indywidualneustawieniepolskiejpolityki,gdyżnaorganizacje
kolektywneniemożnajużwieleliczyć—zdrugiejstronyotwiera
tobyćmożeokresuporządkowaniapolskich„sprawzaległych“.
NażyczenieMarszałkaokreśliłemtojakoczterysprawy:Gdańsk,
traktatmniejszościowy,LitwaiŚląskCieszyński.Marszałekprzyznał,
żesątoistotniezagadnieniawymagającepoprawek,awynikające
zniedociągnięćwynikłychwpoczątkowymtaktrudnymdlanaszego
państwaokresie.
Sprawęgdańskąprzedstawiłemjakonarzuconąnamwczasie,gdyż
wobecnymstanierzeczytracimyniemalcodzieńcośznaszegostanu
posiadaniaimożemydojśćdosytuacjiniebezpieczniedrastycznej.
Jakometodazostałookreślonewpierwszejliniicodziennezaostrzenie
naszegooporuprzywzięciupoduwagę,żemocniejszeuderzeniamogą
sięokazaćnieuniknione.
Traktatmniejszościowy,stanowiącyczynnikrozkładowynaszego
życiawewnętrznego,będziemusiałbyćchybazałatwionydrogąfait
accompli.13Genewskiemanieryniedajążadnejnadzieinaspokojną
rozumnąlikwidację.Uderzeniemożeoczywiścienastąpić
wodpowiedniejkoniunkturze,którejtrzebawyczekać.
Wsprawachlitewskichtrzebabędziepodjąćpróbydyskretnych
rozmów,liczącsięjednakzarównozniezmiernąpodejrzliwością
partnera,jakikontrakcjąBerlinaiMoskwyorazbrakiemszczerego
współdziałaniazachodnichaliantów.
WsprawieŚląskanastąpićmogąpoważnedecyzjejedyniewrazie
wielkiegowstrząsu.(Jakwiadomo,Marszałeknigdywżywotność
państwaczechosłowackiegoniewierzyłijużw1921r.twierdziłstale,
żesądwapaństwawEuropie,któreniemająszansyutrzymaniasię,tj.
AustriaiCzechosłowacja.Ijakmówiłwtedy,ważnebędziewiedzieć
tylko,któreznichpierwszepęknie.)Doraźniezostałopostanowione,
