Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstępwydawcydopierwszegowydaniaz1959r.
wschodunazachód.Sowieckąpróbęprzerwaniakomunikacjiuderzeniemna
Szczecinudałosięwprawdziezniweczyć,aledowództwoniemieckieniedało
jużradyodepchnąćkontruderzeniemflankinieprzyjaciela.Natarcienapołu-
dnie,którerozpoczęłosięwpołowielutegowrejoniePyrzyc–Choszczna,
utknęłomimopoczątkowychsukcesów.
Opróczrozwojusytuacjiwojskowej,nacechowanejdzielnymipełnympo-
święceniaoporemstopniałychsiłniemieckich,gdziecieniemrzucałsiębraksił
imateriałów,naogólnyobrazwydarzeńskładasięrównieżpołożenieludności
cywilnej.Tą,wprzypadkuwdarciasięSowietównaPomorze,czekałszczegól-
nieciężkilos,znanyjużwówczaszsiejącychprzerażeniewydarzeńwPrusach
Wschodnich.NatereniemiędzyPrusamiWschodnimiadolnymbiegiem
Odry,gdziewówczasniebyłojeszczenieprzyjaciela,znajdowałysięprawie
trzymilionymiejscowychNiemcóworazmilion,któryuciekłzPrusWschod-
nichirejonuWisłyorazWarty.LudzitychnaPomorzuWschodnimiwPru-
sachZachodnichtrzymaływycieńczenie,braktransportu,przedewszystkim
zaśjednaknadzieja,żewkrótceudasięwrócićdooswobodzonychstronojczy-
stych.Kriegsmarineimarynarkahandlowaewakuowałyprzezmorze–przez
Gdańskiwschodniopruskieporty–setkitysięcyuchodźców,cobyłoosiągnię-
ciembezprecedensowym,jednymzowychwielkich,adokonywanychwci-
chymbohaterstwieczynówkońcawojny.Gdyjednaknapoczątkumarca1945r.
rozpoczęłosięzakrojonenaszerokąskalęuderzeniesowieckienaPomorze
WschodnieiGdańsk,znajdowałosiętamjeszczeokołodwaipółmiliona
Niemców,ztegoponad25%uciekinierów.Drogalądowanazachód,wiodąca
wzdłużwybrzeża,stawałasięcorazwęższa,awkońcuzostałaodcięta,ucieka-
jącygromadzilisięwięcwportach–doktórychobokGdańskazaliczałsię
przedewszystkimKołobrzeg.
Radzieckaofensywamarcowa–któraprzezzajęcieterenuPrusZachodnich
iPomorzaWschodniegozabezpieczyćmiałaflankęskierowanegonaBerlinkli-
nauderzeniowego–posuwałasięwtrzechkierunkach:zrejonuStrzelecKra-
jeńskich–ChoszcznawstronęujściaOdrypodSzczecinem,apotembrzegu
BałtykuwrejonieKamieniaPomorskiego,zrejonuPiły–Wałczakuwybrzeżu
nawschódodKoszalina,wreszciezPrusZachodnichnaGdynięiGdańsk.
PodczasgdyofensywawPrusachZachodnichdotarładowybrzeżamiędzy
GdyniąaGdańskiemdopiero22marca,naPomorzuWschodnimodnosiła
sukcesyiczyniłaszybkiepostępy.Już1marcadotarładowybrzeżamorskiego
podKoszalinem,3marcaArmiaCzerwonabyłanadujściemOdry–wten
sposóbnietylkoodcięłaPomorzeWschodnie,aleteżpodzieliłajenadwieczę-
ści.Do10marcacałePomorzeWschodnieznalazłosięwrękachradzieckich,
broniłsięjużtylkoKołobrzeg.
Sowieckaofensywawyrwałazezłudnegospokojustyczniaznajdującychsię
naPomorzuWschodnimmiejscowychiuchodźców.Wpośpiechuizimowej
aurze,ruszyłykolumnyitransportyuciekinierów.Pozwolenianaopuszczenie
miejscowościzwykleudzielanebyłyzapóźno.Ludnośćnaterenieznajdują-
