Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
spektywienajbliższych10lat(RB-10)wwersjachtabelarycznychikomputero-
wych,bazującychalbonaBMD,albonaBMI.Oceniaryzykozłamaniaalbobiodra
(RB-10biodra),albołączniegłównychlokalizacjizłamańosteoporotycznych,tzn.
biodra,kościpromieniowej,kręguikościramiennej(RB-10głównych).Zgodnie
zintencjąWHOzarównowersjatabelaryczna,jakiFRAXopartynaBMIumoż-
liwiajązastosowanietegonarzędziawkażdymgabinecielekarskimwpodstawo-
wejopiecezdrowotnej.Wymagająjedyniezebraniawywiaduuwzględniającego
kliniczneczynnikiryzykazłamań(CRF)orazpomiarmasyciałaiwzrostu(aza-
temobliczeniaBMI).FRAXjestzalecanymsposobempostępowaniawpraktyce
pierwszegokontaktu[8,9,17-19].Wynikibadańprzeprowadzonychwregionie
białostockimwykazałydużązgodnośćobydwusposobówocenyryzykazłamania
(tj.FRAX®BMIiFRAX®BMD),zwyjątkiem9.dekadyżycia,kiedytoFRAX
opartynaBMDwykazujewiększąwartośćprognostyczną[20,21].
Kryteriumnrozpoznaniaosteoporozy”budziłozrozumiałekontrowersje:czy
(arbitralne)BMDowskaźnikuT-2,5,czy(będąceistotąOP)przebytezłamanie
osteoporotyczne,czy(uwzględniającewszystkie,znaneCRF)ponadpopulacyjne
RB-10wgFRAX?ToskłoniłoNationalBoneHealthAlliancedozaproponowania
kryteriumdiagnozującegoosteoporozęuosób:
zezłamaniembliższegokońcakościudowejniskoenergetycznym(właściwie
ocenionym)niezależnieodBMD;
zBMDowskaźnikuT-2,5wbiodrzelubwL2-L4kręgosłupa;
zosteopeniąstwierdzonąnapodstawieBMD,któredoznałyzłamanianisko-
energetycznego:kręgosłupa,bliższegokońcakościramiennej,miednicylub,
wniektórychprzypadkach,dalszegokońcakościpromieniowej;
zRB-10biodrapowyżej3%lubRB-10głównychlokalizacjipowyżej20%,
znajdującjewUSAuzasadnionymi[22].
1.2.Czynnikiimechanizmyprzebudowykościwpływające
narosnącezwiekiemryzykozłamania
Odpornośćmechanicznąkościwarunkujągłówniejejmasaistruktura,tempo
przebudowy-resorpcjiiodbudowyorazwłaściwościmateriału,czylijakośćtkan-
kikostnej.Wytrzymałośćkościrośniewmiaręadaptacjiszkieletudoobciążenia.
Całakośćprzyjmujewtedyoptymalnykształt/geometrię,którepozwalająnajsku-
teczniej,beznadmiernegowzrostumasykostnejibezzbędnychkosztówmeta-
bolicznych,podołaćstresommechanicznym.ZgodniezprawemWolffa:nKość
dostosowujeswojąstrukturętak,abymócjaknajlepiejspełniaćswojefunkcje
mechaniczne,zmieniaswojąmasęibudowętam,gdziezmuszonajestprzenosić
największeobciążenie”[23,24].Podobniereagująstrukturystawów,dostosowu-
jąckształt/geometriępowierzchnistawowychigrubośćchrząstkidorutynowego
J.E.Badurski,N.A.Nowak
15