Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.UwagiwprowadzajIce
sprzecznązustawątraktujeczynnośćUmającąnaceluobejścieustawy”.
Pozaogólnymiograniczeniami,mieszczącymisięwpojęciusprzeczności
zustawąlubzasadamiwspółżyciaspołecznego,treśćzasadyswobody
umówwówczesnymsystemieprawnympodlegałaograniczeniomwyni-
kającymzograniczeńustrojowych,wtymzakazówzbywaniapaństwo-
wychśrodkówprodukcji,reglamentacjizwiązanejzgospodarkąplano-
wanącentralnie,wzakresiechoćbyustalaniacenijakościsprzedawanych
towarów.SzczególnątreśćnadawanopojęciuUsłusznośćkontraktowa”,
gdzieobokustawowozdeniowanejinstytucjiwyzysku(por.art.488k.c.),
Z.Radwańskibierzepoduwagętakiepostulaty,jakszczególnaochrona
osobyświadczącejpracę,ochronakonsumentawstosunkudojednostki
gospodarkiuspołecznionej,ochronamieniauspołecznionego.Wwiększo-
ścipostulatypowyższestraciłyswojąaktualność,zewzględunazmiany
ustrojowe,jakiedokonałysiępo1989roku,choćkwestiaobronyinteresów
konsumentówznalazłaswójwyrazwewspółczesnymustawodawstwie
wpełnymzakresie.Jedenzpostulatów,ojakimpiszewspomnianyAutor,
tj.zasadasłusznościkontraktowejwstosunkachpomiędzyjednostkami
gospodarkiuspołecznionej,wymagaodniesieniadorzeczywistościdzi-
siejszej.Otóżnapodstawiedawnegoart.386k.c.,którystanowił,iżjed-
nostkigospodarkiuspołecznionejpowinnyzesobąwspółdziałaćzarówno
przyzawieraniuumów,jakiprzyichwykonywaniu,mającnawzględzie
obowiązkiwynikająceznarodowychplanówgospodarczych,ekonomicz-
nośćprodukcjiiobrotuorazzabezpieczeniegospodarkinarodowejprzed
stratami,przekroczeniemswobodyumówbyłotakiekształtowanietreści
umów,którezapewniałojednejzestronkorzyścinieuzasadnionezpunk-
tuwidzeniaekonomicznego.Poglądtenbyłotylewówczasuzasadniony,
żewsystemienakazowo-rozdzielczymtrudnobyłotwierdzić,iżjednostki
gospodarkiuspołecznionejposiadałyautonomięwoli.Wdzisiejszejrze-
czywistości,problembrakuautonomiiwolipodmiotówgospodarczych
nieistnieje,awzwiązkuztymgdystronystosunkówcywilnoprawnych
swobodniemogłykalkulowaćryzykaizwiązaneznimikorzyści,przyję-
cienasiebiewarunków,którewocenieobiektywnejmogłyprowadzićdo
wniosku,iżjednazestrondokonałaniekorzystnegorozporządzenia,nie
stanowiprzekroczeniagranicswobodyumów15.
15
Por
.np.wyrokSNzdnia4października2001r.,ICKN328/99,Lexnr52695,wktórymSąd
stwierdził,iżprzyjęciezwiększonegoryzykaprawnegoprzezpowodówniestanowidostatecznej
39