Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
AndrzejMarzec
ozdobionedodatkowoczteremamniejszymiherbami:Galicji,Lodomeriioraz
księstwoświęcimskiegoizatorskiego,aponieważrycinajestczarno-biała,to
wceluoddaniakolorówposłużonosięszrafowaniem.Możnatowyobrażenie
blazonowaćwtensposób:nabłękitnymkartuszusrebrny,dwugłowy,ukoro-
nowanyorzeł,naktóregopiersiczerwonymurwarownyzwieńczonytrzema
wieżami.ReprodukowanewHPrzyjacieluLudu”orazwpracyGątkowskiego
wyobrażenieherbumiastastałosięotyleistotne,żebyłatooficjalnapre-
zentacjaherbuukształtowanegoprzezcesarskąkancelarięw1793r.,czyli
wchwilizmianywizerunkumiejskiegogodła,atakżeumieszczeniegowdo-
kumenciewprowadzającymherb.Powstałewówczaswizerunkiherbówbyły
tworzonewedługtegosamegowzorca16.Istotnajesttutajkolorystyka,gdyż
decyzjewładzaustriackichizachowanadokumentacjasąnajstarszymizna-
nymibarwnymiprzedstawieniamiherbuOświęcimia.
WspółczesnebarwyherbuzostałyskomponowaneprzezGumowskie-
gowokresiemiędzywojennymiwyraźnieodbiegająodwersjiwładzza-
borczych.Wydajesię,żeGumowskisłuszniezachowałbłękitnątarczę,ale
nietylkodlatego,żeheraldykaPiastówgórnośląskichużywałazłotegoorła
nabłękitnymtle,aletakżedlatego,żebłękitnabarwabyładominującym
kolorempolatarczywokresieprzedrozbiorowym.Przeprowadzoneprzez
HenrykaSerokębadaniawskazują,żewładzeaustriackie,weryfikującherby
miastGalicjiwkońcuXVIIIw.,nieingerowaływbarwytarczherbowych,
azezgromadzonychprzezurzędnikówdokumentówwynika,żena25wów-
czasanalizowanychherbówmiastaż22posiadałybłękitnepoletarczy.Nie
dasięjednakjednoznacznierozstrzygnąć,czyOświęcimprzed1793r.rze-
czywiściedysponowałherbemobłękitnejtarczy.Pozostałeelementyherbu
austriackiegozostałyzasadniczozmodyfikowanewobecprzedrozbiorowego
wzoru.Wdawnymgodległównymjegoelementembyławieża,terazstałsię
nimniewątpliwiedwugłowyorzeł,którynaryciniez1846r.jestukazany
wbarwiebiałejzotwartymikoronami,comożesugerowaćwładzęFrancisz-
kaIIjakokrólaGalicjiiLodomerii,botakitytułnosiliHabsburgowie.Wieża
zaśzajęłamiejscenapiersiorła(il.7).
ChoćwyobrażenieprzedstawionewHPrzyjacieluLudu”orazwksiążce
Gątkowskiegojestzgodnezoficjalnymherbemustanowionymprzezwładze
w1793r.,towswejstylistyceodbiegaodpieczęcioficjalnych.Różnicesą
16H.Seroka,Heraldykamiejskawzaborzeaustriackimwświetledokumentówcesarskichzlat
1785–1914,w:Herbymiastpolskichwokresiezaborów(1772–1918).Materiałyzsesjinaukowej,
Włocławek5–6grudnia1996,red.S.K.Kuczyński,Włocławek1999,s.54-56,64-66.Her-
bybyłyumieszczanewcentrumkompozycjiiotoczonenapisemotokowyminformują-
cym,żejesttopieczęćdanegomiasta.Całewyobrażeniedodatkowoozdabianocztere-
maherbami(Galicji,Lodomerii,księstwoświęcimskiegoizatorskiego),któretworzyły
czteropolowyherbprowincjiGalicja.Takbyłyilustrowaneoficjalnedokumentynadań
herbówwręczaneodbiorcom.Wpodobnejstylizacjiprzedstawiononp.herbMościsk
wtamtejszymkościeleparafialnymw1902r.Zob.Pomnikiepigrafikiiheraldykidawnej
RzeczypospolitejnaUkrainie,t.3:Ziemiaprzemyskadawnegowojewództwaruskiego,oprac.
A.Marzec,Kraków2008,s.176.
