Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Codziałosięuwód?-uzdrowiskaikurorty…
11
wteatrach,nakoncertachorazorganizowanychwcelachdobroczynnychkwe-
stachczyloteriach15.Rodzinyposiadającemieszkaniewmieścieorazwiejskąpo-
siadłośćspędzaływiosnęlublatonawsi16.Nazimęwracanodomiasta,któreotej
porzerokuzapewniałosporoatrakcyjnychformspędzaniawolnegoczasu17.Zja-
wiskociągłegopodróżowania,uzależnionegoodporyrokuipozostającegowści-
słymzwiązkuzkalendarzemżyciatowarzyskiegośrodowiskszlacheckich,czę-
stoznajdowałoswojeodbiciewdziewiętnastowiecznejpublicystyceiliteraturze.
Nieraz,jakchoćbywutworachJózefaIgnacegoKraszewskiego,możnadostrzec
wyraźnądrwinęodnoszącąsiędoobowiązującejmodynanieustannewyjazdy
wpogonizarozrywkamiorazskrupulatnieprzestrzegającejjejszlachty,uzasad-
niającejkoniecznośćzmianyotoczenianajrozmaitszymiargumentami:
-[…]wedlezasadyczyHufelanda,czyniewiemktóregoznakomite-
gohigienisty,dlazdrowianawetpotrzebaczasemekscesu!Kawałekzimy
wmieście…
-Tak!Tak!Trochęzimywmieście,niecowiosnynawillipodmia-
stem,latouwód,jesieńwdrodze,byleniewdomu,nieprawdaż?Tooby-
czajwieku18.
StałymelementemżyciaszlacheckiegobyłypodróżepokrajachEuropyZa-
chodniej:przedewszystkimpoFrancji,Niemczech,SzwajcariiorazWłoszech.
Gwałtownyrozwójkolei,przypadającynalatasześćdziesiąteisiedemdziesiąte
XIXwieku19,zapewniającejzamożniejszympasażeromcorazbardziejkomforto-
wewarunkipodróżowaniaspowodował,żezaczęłarozwijaćsięturystyka20.Nowe
liniekolejowełączyłyoddaloneodsiebiemiasta,znaczącoskracającczasprzejaz-
du.Rozwójtechnikiiwprowadzanienowoczesnychrozwiązańtechnologicznych
poprawiaływygodęorazbezpieczeństwopodróży21.Popularnośćzyskiwaływy-
jazdydostolic,ośrodkówkulturalnychorazkurortóweuropejskich,podobniejak
wysyłaniemłodzieżynastudiadozagranicznychuczelnilubkontynuowanieedu-
kacjiwzakresiesztukpięknychuznanycheuropejskichnauczycieliiartystów.
Częśćpodróżymiałajednakcharakterniemalwyłącznietowarzyski.Podczas
pobytuwmodnychwśródelityspołecznejmiastach,możnabyłozawieraćnowe
15Zob.A.Skrzypek,HistoriaspołecznaEuropy…,s.51-54.
16Zob.K.Przecławski,Socjologiczneproblemyturystyki,Warszawa1979,s.24.
17Najbardziejobfitującymwwydarzeniatowarzyskieokresembyłkarnawał,podczasktó-
regozdużączęstotliwościąbyłyorganizowanebaleiwieczorytaneczne,dająceokazjędospo-
tkańrodzinnychorazwgronieznajomych,aleteżdozawieranianowychznajomości,rozpa-
trywanychrównieżpodwzględemmatrymonialnym(zob.ObyczajewPolsce…,s.288-289).
18J.Kraszewski,Dziadunio,Kraków1971,s.37.
19Zob.A.Mączak,Peregrynacje,wojaże,turystyka,Warszawa1984,s.216.
20WXIXwiekurozwijałysięnietylkośrodkitransportu,któreułatwiałypodróżowanie.
Wtymokresienastąpiłatakżerozbudowahoteli,atakżezaczęłypowstawaćbiurapodróży
(zob.K.Przecławski,Socjologiczneproblemyturystyki…,s.17).
21Zob.A.Mączak,Peregrynacje…,s.222-225.
