Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
autoreferencjalność,rzeczywistośćnapotykafikcję”,iktóryjestaliansemre-
ferencjalnegozrefleksyjnym,faktograficznegozfikcjonalnym,politycznego
zhistorycznym,centrumiperyferii(ibidem)7.
Wtymszerokozakrojonymzakresiepomocnebędziebadaniewewnętrz-
nychwłaściwościdyskursuwyrażonychkategoriąintertekstualności.Jakbo-
wiemdowodziEdwardW
.Saidwprzełomowejikonstytutywnejdlastudiów
postkolonialnychpublikacjiOrientalizm(2005),dyskursrządzisposobem
przedstawianiaInnych,stanowiącformacjęwznacznymstopniuspetryfiko-
waną,odznaczającąsiętzw
.cytacyjnąnaturą.Wniniejszejpracypozycjętek-
stukanonicznegodlaomawianegodyskursuprzypisujępublikacjiIndtrykfra
Polen[WrażeniazPolski]z1888roku(orazpozostałejtwórczościpodróżni-
czejipublicystycznej)autorstwaGeorgaBrandesa-miłośnika,znawcyiorę-
downikasprawypolskiej,któregowypowiedziustanawiająwzorceinterpreta-
cyjnedladuńskiegorozumieniaipostrzeganiaPolskiiPolaków
.Argumenty
przemawiającezatakimstanowiskiemodnaleźćmożnazarówno,przywołu-
jącpostaćsamegoautora,jegoznaczeniedladuńskiegodyskursupublicznego
(kulturalnego-wtymdotyczącegoliteratury-społecznegoipolitycznego),
jakiwtekstachdotyczącychPolski,powstałychwokresachpóźniejszych,
wktórych-inatymwłaśnieaspekcieskoncentrowanabędzieanalizawni-
niejszymopracowaniu-reprezentacjaPolskinosiwyraźneznamionalektury
Brandesa.OdkrywaniereprezentacjiPolskiopieraćsiębędzienawyznaczni-
kachanalitycznych,doktórychnależą:
(a)Założenie,którepodzielająbadaniaimagologiczneipostkolonialne,że
obrazInnegostanowiramęreferencyjnądlasamoidentyfikacji(wtymwypadku)
podróżnika,żejestonściśleskorelowanyzjegofisytuacjąwyjściową”,czyli-jak
wyrażatoZlatkoKlátik(1969:143)-czerpiezfiwewnętrznychzasobów”autora-
-narratoraijestfimomentempodwójnegoodzwierciedleniarzeczywistości”
8
.Do
owychzasobównależyzaliczyćkategorie,októrychuprzedniobyłamowa:kraj
pochodzeniapodróżnika,jegowiek,zawód,płeć,pozycjaspołeczna,wykształ-
cenie,celpodróży
,wcześniejszawiedzaoodwiedzanymkraju(równieżwformie
uprzedzeńistereotypów)
9
.Natakiejbaziedokonujesięowofipodwójneodzwier-
7Por.fi[ś]social-historicalanddocumentaryactualitymeetsself-referentiality
,reality
meetsfiction.Itisaspaceofborderlinetensionbetweenthereferentialandreflexive,factualand
fictional,memoryandimagination,politicalorethicalandhistorical,ideologicalandimaginary
,
centerandperiphery”(Andraş,2010:10).
8Por.takżeBarnes,Duncan,1992:3;Krzemiński,2015:33.
9Amerykańskihistoryk,autorprzełomowychdlaantropologiikulturowejprac,JamesClif-
ford(1986:3)diagnozuje,żepisanieetnograficzne-którejakodotyczącereprezentowaniaIn-
