Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AdamWęgrzecki
jesttojednakpełnesprawstwo,ponieważźródłodziałaniaijegoprojektznajdują
siępozanim.Niezniego,leczskądinądpochodzipierwszyimpulsdodziałania.
Podtymwzględemniejestono„jego”działaniemidlategowykazuje,jakmożnaby
powiedzieć,pewiendeficytpodmiotowości.Tożsamość,jakasięwówczaskształtuje,
możesięokazaćniewpełniautentycznaorazmożenieznaleźćcałkowitegopotwier-
dzeniawbyciusobą.Chcącjejnadaćautentyczność,podmiotmusiałbyzlikwidować
wspomnianydeficytwłasnejpodmiotowości,musiałbyzatemprzejąćto,coleżało
wgestiiinnegopodmiotu.Jeśliudasiętodokonać,znikazależnośćodniego,apod-
miotuzyskujewolnośćstanowieniaoswoichdziałaniach.Niewiadomojeszcze,jak
poradzisobiewrealizacjiwłasnychprojektów,czynapotkawszytrudności,nieod-
wołasiędoczyjejśpomocy,niezdasięnakogoś.Niemniej,przynajmniejpocząt-
kowo,wpełniejszymniżpoprzedniozakresiejestsprawcą,odktóregowznacznie
większymstopniuzależybudowaniewłasnejtożsamości.Warunkiemoszczególnym
znaczeniuokazujesięzatemwolność.Każdejejograniczenieprzynosizmniejszenie
samodzielnościpodmiotu;każdejejposzerzeniesprzyjazwiększeniuudziałupod-
miotuwjegorozmaitychprzedsięwzięciach,atymsamymjegowpływunakształ-
towaniewłasnejtożsamości.Musibyćprzytymzachowanapodmiotowaciągłość,
umożliwiającakontynuowanieprzedsięwzięć,którychrealizacjawymagapewnego
czasu,orazpowstawaniemniejlubbardziejstałychtendencjiipostawswoiściecha-
rakteryzującychżyciedanegopodmiotu.
Poważnezaburzeniasomatycznelubpsychicznemogąnaruszyćktórykolwiek
zpodanychwarunków,aniekiedywszystkiewarunki.Wówczaspodznakiemzapy-
taniastajezarównodotychczasowatożsamość,jakteżewentualnajejrekonstrukcja.
Możewtedynastąpićutratatożsamości.Dopókizaśistniejemożliwośćbudowania
tożsamości,dopótyniemusidojśćdojejutratynawetwówczas,gdygłębokiesą
zmianywsferzetego,cojąutrzymuje.Zewnętrznemuobserwatorowimożesięwy-
dawać,żektośtraciswątożsamość,skorotakbardzosięzmienił.Rzeczywiściestał
sięniemalinnymczłowiekiem,podróżnymiwzględaminiewielejużpodobnymdo
tego,kimbyłprzedtem,alemimotomógłswejtożsamościnieutracić,choćnadałjej
znaczniezmodyfikowanąpostać.Możnabynawetutrzymywać,żegdybytejzmiany
niedokonałinadalzachowałtożsamośćwjejdotychczasowejpostaci,stawałabysię
onacorazmniejautentycznaicorazbardziejodbiegałabyodbyciasobą.Wcoraz
większymstopniustawałabysiętakżeczymśsztucznymiobcym,wmiaręjakumac-
niałobysięprzekonanie,żenależałobyjąbudowaćinaczej,wokółczegośinnegolub
naczymśzupełnieinnymaniżelidotychczas.
Istnieniewarunkówkonstytuowaniasiętożsamościstwarzajedyniemożliwość
jejbudowania,przebudowywaniaorazutrzymywania.Niegwarantujeteżjejauten-
tycznościaniniedecydujeotym,jakąprzybierapostać,jakasięstajewsensiema-
terialnym.Przyzachowaniutychwarunkówmożliwesąrozmaitezmiany,nawettak
istotne,żeprzeobrażającałeżycieczłowieka,jakbyprzestawiająjenanowetory.Co
więcdecydujeotym,żetożsamośćdanegoczłowiekaprzybierataką,anieinnąpo-
stać?Dlaczegoniekiedypojawiasięwewnętrznapotrzebazrekonstruowaniadotych-
czasowejtożsamości?Jakwytłumaczyćzmianytożsamości?Pytaniateprowadzą
wprostdokwestiipodstawtożsamości,dotego,naczymonajakostansięwspiera,
34
