Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
świadkowiewydarzeń:przeszłośćmusiwówczaszostaćutrwa-
lonanazewnątrz.Znajdujeoparciewinstytucjach,wmaterial-
nychnośnikachimediach,przekazująjąsłowo,pismo,obraz,
drukczyrytuał.Wszystkiezabiegisąukierunkowanenajak
najdłuższetrwaniepamięciizarazemwzmocnienietożsamo-
ścigrupy.Wspólnotępamięcikonstytuująświadomystosunek
doprzeszłościispołecznezobowiązaniewobectego,czegonie
wolnozapomnieć.Pamięćsłużyteraźniejszości:wybranewyda-
rzeniazprzeszłościstająsięprzedmiotemaktywnegopamięta-
nia,anastępniesąprzekazywaneiinterpretowane.Współkształ-
tująctradycję,pozwalająnapowstaniestrukturykonektywnej.
Kiedyzachodzialianswładzyipamięci,nietrudnoomanipula-
cje:zresztą,jeśliwgręwchodzikwestiatożsamości,pamięćkul-
turowaniemożepozostaćapolityczna.JanAssmannzwracateż
szczególnąuwagęnamaterialnywymiarpamiętania,wktórym
ideastapiasięzobrazem-osoby,miejscaczyzdarzenia.Takie
figurypamięcizbiorowejcechujerekonstruktywnośćikon-
kretneodniesieniedoczasu,miejscaorazgrupy.Będziemnie
równieżzajmowaćkwestia,którąAssmannnazywamitomoto-
rykąpamięcikulturowej.Odniesieniedoprzeszłościpowstaje
bowiemczęstonaskutekodczuwalnegobraku,widzialnejróż-
nicy,doświadczeniarzeczywistościkontraprezentnej.Pamięć
kulturowaprzekształcahistorięwmit.Dziękiniejnastępuje
semiotyzacjahistorii,którastajesięsensownaikonieczna.
Wszystkietekwestieokazująsiępierwszorzędnedlamojego
opisusytuacjipolskiejwdobieporozbiorowej.
Omawianąkoncepcjępamięcikulturowejwzbogacająpropo-
zycjeAleidyAssmann,którawprowadzarozróżnienienapamięć
funkcjonalną(selektywną,normatywną,zorientowanąprzyszło-
ściowo,aktualizowanąinstrumentalnieprzezgrupę)ipamięć
magazynującą(stanowiącąrezerwuarpotencjalnychpamięcifunk-
cjonalnych).Badaczkauzupełniatakżeteoriępamięcikulturowej
ozagadnieniezapominania.Oilepostronieaktywnegoibier-
negozapamiętywaniastawiaodpowiedniokanoniarchiwum,
tozapominanieaktywnewiążezcelowymidziałaniami(naprzy-
kładcenzorskimi),wprzypadkuzaśzapominaniabiernegomówi
13
