Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DoCzytelnika
ZamierzamprzedstawićCiwcałościżyciejednegozTobie
podobnych,nieskrywającniczegozjegomyślianiuczynków.
Człowiekiem,któregoduchazanatomizuję,mogębyćtylkoja.Choć
nieczytałemjeszczeMontaigne’a,wiem,żepowiedział:„Wszystko
wziąwszywrachubę,mówićosobie,zawszeprzynosinamstratę:
własnaprzyganazawżdyznachodziwiarę,własnapochwała
trudniej”1.Jednakowożobstajęprzyswymzamiarze:nieopowiadam
własnegożycia;piszęhistorięCzłowieka.
Istniejądwaprzykładytakiegoprzedsięwzięcia:Wyznaniabiskupa
HipponyorazobywatelaGenewy.MamwielecechAugustyna,mniej
przypominamJanaJakuba:niebędęnaśladowałanijednego,ani
drugiego.Mamdowodynato,żeRousseauzmyślał;cozaś
doAugustyna,tojegoWyznaniasąraczejapologią.Skorousiłuję
anatomizowaćserceludzkienapodstawiewłasnegownętrza,zgłębiając
otchłaniemojegoja,prawdziwośćiszczerośćbędąnieodzownewtym
zamierzeniu.NietylepiszęsweWyznania,ileodsłaniamSprężyny
ludzkiegoserca.Zniknij,Mikołaju,niechzostanieCzłowiek!…
Niemniejtojednakprawda,żeniktinny,tylkoMikołajskładazsiebie
ofiaręimiastschorowanegociałaoddajeuczonymswąznieprawioną
duszę,bykroilijąpubliczniedlapożytkuobecnychiprzyszłych
pokoleń.Będęszczerynawetwtedy,gdyprawdaściągnienamnie
pogardę.Wtakichsytuacjachtrzebaośmielićsięnawszystkolub
zamilknąć;półśrodkibymniezhańbiły.
Odurodzeniapowodująmnążywenamiętności:przezniebyłem
szczęśliwyinieszczęśliwy.Jeślimowaoszczęściu,tonigdyżaden
król,żadenwybraniecLosuniedoznałtylurozkoszy,coja.Jeślizaś
