Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęciedysfunkcyjnościpaństw-genezaidefinicje
25
stawowychpotrzebswoichobywateli43.Uwagęzwracapojawieniesięwtejdefini-
cjiczynnikaekonomicznegowpostaciwzrostugospodarczegooraz,pośrednio,
zaspokojeniapodstawowychpotrzebwłasnychobywateli.Kryteriamipowtarza-
jącymisięwobudefinicjachsą:kontrolaterytoriumpaństwowego,legitymizacja
władzyijejmonopolnastosowaniesiły(wdefinicjiBrookingsInstitutionkryte-
riumtowystępujewformiedorozumianej).
CentrumBadańnadPaństwamiwStanieKryzysu(CrisisStatesResearch
Centre-CSRC)naWydzialeRozwojuMiędzynarodowegoLondonSchoolof
EconomicsandPoliticalSciencewyróżniłotrzyrodzajepaństwdysfunkcyjnych:
państwowrażliwe(fragilestate),państwowstaniekryzysu(crisisstate)orazpań-
stwoupadłe(failedstate).Pierwszeznichjestpaństwemszczególnienarażonym
nakonfiktyiwstrząsywewnętrzneorazzewnętrzne,ajegorozwiązaniainstytu-
cjonalneniezapobiegająsytuacjomkryzysowym(czytogospodarczym,politycz-
nym,czyspołecznym),wręczprzeciwnie-tworząje,częstorównieżprowadząc
doichutrzymania.Państwowstaniekryzysuzmagasięzwyjątkowonapiętąsytu-
acjąwewnętrzną,adziałalnośćistniejącychwniminstytucjijestkwestionowana.
Stankryzysuniejestjednakostateczny;odrozwojusytuacjiwdanympaństwie
zależy,czypoddasięonozaistniałemukryzysowiiwkonsekwencjidojdziedo
rozkładupaństwowości(statecollapse).Definicjapaństwaupadłegopropono-
wanaprzezCSRCnawiązujewłaśniedocałkowitegorozkładupaństwowości-
państwotakieniepotrafizapewnićpodstawowegobezpieczeństwairozwoju,nie
kontrolujewłasnegoterytoriumanigranic,wzwiązkuzczymniespełniaono
warunkówwłasnegoistnienia44.CrisisStatesResearchCentreproponujetym
samymnietylkopojedyncządefinicjępaństwadysfunkcyjnego,wktórejmożna
odnaleźćcechywspólnezdefinicjamiopracowanymiprzezFundforPeaceoraz
BrookingsInstitution,alerównieżtrzyelementowątypologiępaństwdysfunkcyj-
nych(państwowrażliwe-państwowstaniekryzysu-państwoupadłe),sygnali-
zująctymsamympotrzebęgradacjidysfunkcyjnościpaństwa.
Wzwiązkuzewspomnianądużąliczbądefinicji,jakipotrzebąstopniowal-
nościdoświadczanejprzezpaństwadysfunkcjonalności,warteuwagiwydajesię
spojrzenienadwietypologiepaństwdysfunkcyjnychautorstwaRobertaIrwina
RotbergaorazJeana-GermainaGrosa.
Jednąznajczęściejcytowanychklasyfikacjipaństwdysfunkcyjnychjesttaza-
proponowanaprzezRobertaI.Rotberga.Wychodzionzzałożenia,żezadaniem
państwanarodowegojestzapewnianiedóbrpolitycznych(inaczej:publicznych)
43
S.E.Rice,S.Patrick,IndexofStateWeaknessintheDevelopingWorld,BrookingsInstitution,
Washington,DC2008,s.3,za:http:llwww.brookings.edul~lmedialResearchlFileslReportsl2008l2l
weak%20states%20indexl02_weak_states_index.PDF(dostęp:8.10.2012).
44
Crisis,FragileandFailedStatesDefnitionsusedbyCSRC,CrisisStatesWorkshop,London
2006,za:http:llwww2.lse.ac.uklinternationalDevelopmentlresearchlcrisisStateslPublicationslpub-
lications.aspx(dostęp:15.09.2012).Więcejowadzewłaściwejdefinicjidysfunkcyjnościlwrażliwości
państwazob.J.Putzel,WhyDevelopmentActorsNeedaBetterDefnitionof<StateFragility’,London
2010.
