Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
PaństwaGrupyWyszehradzkiej:pomiędzyprzeszłościąateraźniejszością…
Udziałwszerokichkoalicjachpartyjnychstwarzałpozorydopasowaniasięko-
munistówdowymogówdemokracji,nastrażyktórejrzekomostalizachodni
alianci.WtensposóbwCzechosłowacjidoszłodoutworzeniarząduFrontuNarodo-
wego,którywKoszycach5kwietnia1945rokuwydałswójprogram.Powstanie
Frontupoprzedziłyrozmowyczechosłowackichwładzemigracyjnychzkomuni-
stamiwMoskwie
21.WprzypadkuwęgierskimipolskimJózefStalinpostanowił
działaćzgodniezzasadąfaktówdokonanych,najpierwtworzyłkomunistyczne
ośrodkiwładzy,apotemzapraszałdoudziałuwrządachprzedstawicieliinnych
partiipolitycznych.NaWęgrzech2grudnia1944rokuwSegedyniepowstałWęgier-
skiFrontNarodowy,awDebreczynie21grudnia1944rokudoszłodopowołania
rządutymczasowego
22.Wcześniej,bo21lipca1944rokuwMoskwiepowstał
samozwańczyośrodekwładzy-PolskiKomitetWyzwoleniaNarodowego
23.
PierwszepowszechnewyboryparlamentarnepoIIwojnieświatowejnaWę-
grzechprzyniosłyrozczarowaniekomunistom.Liczylioninamasowepoparcie
dlanowychwartościizasad,którewichopiniimiałygwarantowaćpokójibez-
pieczeństwo.Tymczasemzdobylitylko17%poparcia.Wyboryparlamentarne
w1946rokuwCzechosłowacjiprzyniosłycoprawdapierwszemiejsceKomuni-
stycznejPartiiCzechosłowacji(czes.KomunistickdstranaČeskoslovenska-
KSČ)-tj.31%głosów-aleczterydemokratycznepartie,którewspółtworzyły
rządyprzedwojennejCzechosłowacjiuzyskałyichłącznie60,3%.WPolsce
pierwszepowojennewyboryodbyłysięnajpóźniej,bow1947roku,coskutkowa-
łolepszymtaktycznymprzygotowaniemdorozgrywkiwyborczej.Skupionywo-
łkomunistówBlokDemokratycznyuzyskałponad80%głosówpoparcia.Sfał-
szowanewyboryoznaczałyprzejęciewładzyprzezkomunistówwPolsce.Podobny
schematwystąpiłtakżewCzechosłowacjipotzw.zwycięskimlutym1948roku
inaWęgrzechpowyborachw1949roku.Przejmowaniukontrolinadpowojen-
nympaństwemsprzyjałfakt,żewewszystkichpaństwachjeszczewokresie
współpracykomunistówzreprezentantamiinnychpartiiurzędyministerstwa
sprawwewnętrznychisłużbbezpieczeństwabyłyobsadzanewłaśnieprzezko-
munistów
24.
WkoncepcjiJózefaStalinaodbudowazagarniętegopaństwawEuropieŚrod-
kowejmiałaprzebiegaćnatrzechpłaszczyznach.Wsferzeustrojowejimplemen-
towanorozwiązaniaradzieckiejkonstytucjisocjalistycznejz1936roku.Wtakim
duchuuchwalonopolskąkonstytucjęw1952roku,węgierskąw1949iczecho-
słowackąw1960roku.Jakowyrazwoliludunajwyższąwładzęuzyskałykrajowe
parlamentybędąceciałamilegislacyjnymi.Władzawykonawczanależaładorządów
21K.KAPLAN:TheShortMarch,TheCommunistTakeoverinCzechoslovakia.1945-1948.Lon-
don1987,s.14in.
22A.CZYŻ,S.KUBAS:Doświadczeniawęgierskiejtransformacjił,s.16.
23A.ALBERT:NajnowszahistoriaPolski.1914-1993.Tom1.London1994,s.582.
24F.FEJTO:Praskizamachstanu.1948.Warszawa1990,s.115in.;A.ALBERT:Najnowszahi-
storiaPolski.1914-1993.Tom2.London1994,s.69-70.