Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OECD31
48,1
8,0
22,7
21,0
45,7
8,3
23,1
22,6
Źródło:GovernmentataGlance2011,OECDParyż.
Wsferzepublicznejrealizowanychjestcorazwięcejzadań,któresąistotnezpunktuwidzeniaobywatela.
Niemusitowynikaćzzaborczościwładzypublicznej,alezpewnejlogiki,którązrodziłwspółczesny
rozwój.Niektórzygłoszą,żewrazzrozwojemwspółczesnychpaństwrośniepotrzebaaktywnościpaństwa,
wtymaktywności,którejwyrazemsąwydatkipubliczne.Przykłademjestchoćbyurbanizacja.Zrodziłaona
koniecznośćregulowania,budowaniainfrastrukturyumożliwiającejfunkcjonowaniejednostkomwcoraz
bardziejwspółzależnymśrodowisku.Wynalezieniesamochoduwywołałopotrzebębudowyscentralizowanej
infrastrukturydrogowejiwprowadzeniamnóstwaregulacjizwiązanychzbezpieczeństwem.Tosamojest
związanezpowstaniemkomunikacjipowietrznej.Nieinaczejjestzrozwojemprzemysłufarmaceutycznego,
spożywczego,czyszereguinnychbranż,któreoddziałująnazdrowieiżycieludzi.Częstoróżne
dramatycznezdarzeniaprowadządozainicjowaniadziałańpaństwawkolejnychdziedzinach.Znakomitym
przykłademzprzeszłościjestwielkipożarwLondyniez1666roku,którystrawiłponad13tysięcy
budynków.Doprowadziłondopowstaniapolitykibezpieczeństwamiejskiego.Podobnymechanizm
funkcjonujenadal,naprzykładgdydochodzidodramatycznychzdarzeńmedycznych.Wsierpniu2012roku
wjednejzwarszawskichkliniklekarzeomyłkowowycięlipacjentowizdrowąnerkę.MinisterstwoZdrowia
uznało,żemusiwprowadzićregulacjesłużąceminimalizowaniuryzykapopełnianiabłędów
okołooperacyjnych,tymbardziej,żestosująjeinnekraje.Otóżzaleciło,abyoddziałyijednostkizabiegowe
stosowałyokołooperacyjnąkartękontrolną(porządkujewszystkieczynnościzwiązanezzabiegiem).Badania
pokazały,żetam,gdziestosowanesąkarty,ryzykopopełnieniabłęduuległozmniejszeniuoponad
33procent,aryzykospowodowaniaśmiercipacjenta–o50procent4.
Natematoddziaływaniasferypublicznejzawszetrwałydyskusjeiwciążpadająargumentynarzecz
„małego”i„dużego”państwa.Wydajesię,żezczasemtedebatystałysięniecobezprzedmiotowe,ponieważ
przeważyłakonstatacja,żewielośćdziałańpublicznychjestprostąkonsekwencjąmodelurozwoju,który
przyjąłsięwkręgupaństwZachodu.Możnazasadnieuznać,żerzeczywiścierozrostliczbyitypówpolityk
publicznychjestbezprecedensowywporównaniuzokresemjeszczesprzed20–30lat.Niemalwkażdej
dziedzinieżyciazbiorowegopowstajejakaśpolitykapubliczna,czylipubliczneprogramydziałań.Jak
wskazujePatrickHassenteufel,większośćzachowańjednostekkształtowanajestprzezwpływpolityk
publicznych,jeślinawetniesąoneprzezniezdeterminowane.Naszeodżywianiezależyodpolitykirolnej,
politykśrodowiskowych,sanitarnych;naszczaswolnyodpolitykiturystycznej,kultury,politykizarządzania
terytorialnego,zagospodarowaniaprzestrzennego,niemówiącopolitycezatrudnienia(zwłaszczawobec
wyzwaniaregulacjiczasupracy)5.
Rosnącaliczbapolitykszczegółowych.Przyzwyczailiśmysię,żewskalicałegopaństwamożemy
mówićchoćbyopolityceedukacyjnej,politycetransportowej,polityceochronyśrodowiska,polityce
zdrowia,politycespołecznej,politycezatrudnienia,polityceekonomicznejitp.Alewkażdejpolitycejest
corazwięcejsubprogramów(polityktematycznych).Naprzykładaktualnapolitykaspołecznaniepolegajuż
tylkonauzupełnianiudochodówludzistarszych,bezrobotnych,osóbniepełnosprawnychitp.Budowanajest
politykaintegracjispołecznej,któraobejmujedziałaniapublicznesłużącewłączeniuspołecznemuosób
znajdującychsięwsytuacjizagrożeniaróżnymiformamimarginalizacji.Rozwijanajestpolitykaspójności
społecznejskoncentrowananawyrównywaniuszansżyciowychobywatelipochodzącychzróżnych
środowiskekonomiczno-społecznych.Znacznądynamikąwyróżniasiępolitykarodzinnawobliczu
problemówdemograficznych.
Państwotworzyczywspółtworzyrosnącąliczbęprogramów,którecorazmocniejingerująwto,
cojeszczeniedawnouznawałosięzaobszarosobistejswobody.Przykłademmogąbyćchoćbydziałania
publicznedotyczącezwalczaniaotyłości(zwłaszczawśróddzieci),poddawaniasiębadaniommedycznym,
stosowaniaokreślonychdietżywieniowych,określonychpostawwobecdzieci(np.zakazstosowania
klapsówwprowadzonywPolscew2010roku)itp.
Rośnieliczbaproblemów,którejeszczedoniedawnawydawałysięmiećcharakterindywidualny,
tymczasemzróżnychpowodówstająsięoneproblemamizbiorowymi.Odtego,jakradzimysobieznimi
jakojednostki,zależywznacznymstopniuloszbiorowości.Ciekawymprzykłademnatowydajesię
problemstresu.Doniedawnauważałosię,żeabsolutnieprywatnąsprawąprzysłowiowegoKowalskiegojest
to,jakradzionsobiezestresem.Jednakżeodpewnegoczasupowstająskomplikowaneregulacjepubliczne
wtymzakresie.Europejscypartnerzyspołecznipodpisalispecjalneporozumienie,abymobilizowaćfirmy
doprowadzeniapolitykisłużącejredukowaniustresuwmiejscupracy.Okazałosiębowiem,żestres
przysłowiowegoKowalskiegoczyNowakaosłabiagospodarkę.Badaniapokazały,że25procentzwolnień
lekarskichtrwającychpowyżejdwóchtygodnimaźródłowstresie6.ŚwiatowaOrganizacjaZdrowia
