Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
JoannaKurczewska
oryginalnościworientacjipsychologicznejwpolskiejhumanistyceinaukach
społecznychorazpragnądlaniejznaleźćodpowiednichprekursorów.Wmoim
przekonaniuBalickimógłbysięznaleźćwśródnich,obokJulianaOchorowicza,
EdwardaAbramowskiegoczyErazmaMajewskiego.
Kulturapolityczna–międzysocjologiąapolityką
MimolicznychdeklaracjiBalickiegookoniecznościrozdzielaniazaangażowań
Dwnaukę”odzaangażowańDwpolitykę”możnawjegotwórczościsocjologicznej
znaleźćniejednomiędzynimipowiązanie.Cowięcej,sąone,moimzdaniem,istot-
neidlaocenyoryginalnościjegoprac,idlauzasadnieńichaktualności.Niektóre
znichstworzyływłaśnietematy,podejściabadawcze,kategorieanalityczne,które
wydająmisięprekursorskiedlaobecnejsocjologiiprawa,socjologiimoralnościczy
socjologiiżyciapublicznego,itonietylkonagrunciepolskim.
NaprzykładwspółczesnasocjologiaprawazyskujewBalickimpatronaana-
lizwięzimiędzyróżnymitypamiprawa(wtymprawazwyczajowego)amo-
ralnościązbiorową.WspółcześnibadaczeprawawielemogąsięodBalickiego
nauczyćwkwestiirozwiązywaniasporównaróżnychpoziomachagregacjispo-
łecznejczyroliinstytucjiprawnychwrozwojuspołecznymipolitycznymzbio-
rowości.PsychospołecznepodejściedoprawareprezentowaneprzezBalickiego
(różnisięonoznacznieodkoncepcjiLeonaPetrażyckiego),bazującenapołącze-
niukoncepcjiprawafunkcjonującychwtradycjiwybitnychteoretykówprawaze
szkołyDurkheima,Maurice’aHauriouiLéonaDuguita,głoszącychtezęospo-
łeczeństwiejakozbiorowympodmiocieprawnym,orazniemieckichteoretyków
państwaiprawa-RudolfavonIheringa,JohannaCasparaBluntschlegoiCarla
Mengera-skoncentrowanychnapaństwienarodowymjakojedynymtwórcy
systemówprawnych,dostarczawielemocnychargumentównarzeczporów-
nawczychbadańprawawjaknajszerszychinajbardziejzróżnicowanychkon-
tekstachspołecznychikulturowych.
Takżewspółcześnibadaczemoralnościmogąsięodniegowielenauczyć,
zwłaszczapodwzględemschematówpojęciowych.Jegoujęciakonfliktumiędzy
etykąindywidualistycznąaetykązbiorowąmogąbyćheurystyczne,szczególnie
wokresiegorącychsporówospołecznepodstawywyborówmoralnychczyrolę
indywidualizmuikolektywizmuwnajnowszychpostaciachmoralnościpublicz-
nej.Jegodwiepraceetycznesensustricto,dawniejbardzoznaneidyskutowane,
aobecniezapomniane,mogądostarczyćciekawychramzarównodopozytyw-
nych,jakinegatywnychodniesieńanalitycznych.
Trzebateżwspomniećotym,żerefleksjaBalickiegonadmoralnościąjest
takżeciekawadlahistorykówetykizajmującychsięrozwojemtejdziedziny
wPolsce.Jegowielowymiarowakrytykaetykindywidualistycznychorazpró-
bytworzeniaetykidlaróżnegotypugrupspołecznychnapodstawiefilozofii
ipsychologiifunkcjonalnejzwracająuwagęwnikliwościąteoretycznąierudy-
cją.Naprzykład,zaproponowanyprzezniegosposóbprzetwarzaniawątków
