Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępdorozważańo„państwie”
15
Państwomacharakterorganizacjiprzymusowej,coprzejawiasięnadwupłasz-
czyznach.Popierwsze-przynależnośćdopaństwamacharakterniedobrowolny
(przymusowy),gdyżobywatelemdanegopaństwaczłowiekwzasadziestajesię
jużwmomencieurodzeniaidziejesiętobezjegowoli.Wodróżnieniuodprzy-
należnościdopaństwaprzynależnośćdoinnychorganizacjispołeczeństwajest
zregułydobrowolna:możnadonichwstąpićiwystąpićznich,nieprzestającbyć
członkiemdanegospołeczeństwaczynarodu.Wodniesieniudopaństwaniejest
tomożliwe.Podrugie-przymuspaństwowymożebyćstosowanytylkoprzez
organypaństwoweitozgodniezprawem,jestsformalizowany,czyliujętywramy
proceduralneprzewidzianeprzezprawo,ijestlegalny,gdyżdlawyegzekwowania
własnychdecyzjipaństwomożesięlegalnieposłużyćróżnymiśrodkamiprzemocy
fizycznej(pozbawieniewolności,mienia,anawetżycia).Przymuspaństwama
najszerszyzasięg,ponieważdotyczywzasadziewszystkichosóbznajdującychsię
najegoterytorium.Wcelustosowaniaprzemocywimieniupaństwapowoływane
sąspecjalneorgany,niemająceodpowiednikawinnychlegalnychorganizacjach
społeczeństwa.
Państwojestorganizacjąhierarchiczną,cooznacza,żeistnieniepaństwopiera
sięnadziałaniurozbudowanegoaparatuwładzypaństwowej,aparatuowielopo-
ziomowejstrukturze,wramachktórejfunkcjonująinstytucjeiorganywyspecjali-
zowanewrealizacjirozmaitychzadańikorzystającezróżnychkompetencji.Apa-
rattentopoprostuludziepodejmującydecyzjewimieniupaństwa.Kompetencje
sąrozdzielonewśródtychludziiuporządkowanewedługzasadyhierarchicznej,
coznajdujetakżeswojeodbiciewhierarchiinormsystemuprawawpaństwie.
Państwojestrównieżorganizacjąsuwerenną.Suwerennośćjestcechą,któ-
raprzysługujepaństwuodmomentujegopowstania,awięcniejestczymś,co
zostałomunadane.Przejawiasięonawdwupłaszczyznach:wewnętrznejize-
wnętrznej.Suwerennośćpaństwawpłaszczyźniewewnętrznejpoleganatym,że
wszystkiepodmiotyznajdującesięnajegoterytoriummusząsiępodporządkować
jegodecyzjomorazdziałaniom.Władzapaństwowamazatemcharakterwładzy
najwyższej,którejwładzewszystkichinnychorganizacjispołeczeństwamusząsię
podporządkować.Suwerennośćpaństwanazewnątrzwyrażasięwtym,żeukłada
onoswojestosunkimiędzynarodowezinnymipaństwamiiorganizacjamimię-
dzynarodowyminazasadzierówności.Państwojakopodmiotprawamiędzynaro-
dowegojestzwiązanetreściąnormtegoprawatylkowtedy,gdysąoneprzezto
państwodobrowolnieakceptowane(nawetjeśliwpewnychaspektachogranicza-
łybyjegosuwerenność).JakzwracająuwagęTadeuszStaweckiiPiotrWinczorek4,
suwerennośćpaństwawaspekcieprawnymjestniestopniowalna:alboistnieje,
alboniemajejwcale.Osuwerennościwewnętrznejizewnętrznejpaństwamożna
mówićdopóty,dopókidecyzjeojegodziałalnościzapadająwstrukturzejegoorga-
nów(czylibezzewnętrznejingerencji).
4T
.Stawecki,P
.Wieczorek,Wstępdoprawoznawstwa,Koszalin1997,s.35.
